Stanowisko Zarządu w sprawie Powszechnych Zasad Postępowania
Zgadzamy się, że dobre zachowanie, kulturalna współpraca, szacunek, empatia, zakładanie dobrej woli i gościnność są niezbędne dla rozwoju projektów i organizacji Wikimedia, a szerzej – dla budowy wolnej wiedzy. Dlatego powstanie Powszechnych Zasad Postępowania uznajemy za ważny krok. Był on rekomendowany przez twórców strategii 2030, a o sporządzeniu Zasad przesądziła Rada Powiernicza Wikimedia Foundation. Cieszymy się, że tekst Zasad zatwierdzony przez Radę pozostaje zgodny z zasadami i zaleceniami wielu projektów, w tym polskojęzycznych.
Mimo to mamy obawy związane z praktycznym działaniem Zasad. Chcemy, żeby Zasady wzmacniały rolę społeczności, zamiast ją ograniczać.
Doceniamy informację, że zachowania zgodne z Zasadami mają obowiązywać wszystkich i że ani zasługi dla projektów, ani pozycja w Wikimediach nie będą zwalniały z ich przestrzegania. Podkreśla to merytokratyczne fundamenty naszego ruchu. Z praktycznego funkcjonowania Zasad powinno jasno wynikać, że nie ma usprawiedliwienia dla ich łamania. Takie zachowanie powoduje frustrację, zniechęcenie i odpływ edytorów.
Samorządność uczestników jest podstawą sukcesu Wikimediów, a zdrowie społeczności łączy się z ich samodzielnością. Społeczności powinny być zdolne samodzielnie eliminować negatywne zachowania, a większość problemów powinna być rozwiązywana przez osoby rozumiejące lokalny kontekst. Należy ustalić, że w pierwszej kolejności egzekwowaniem Zasad będą zajmować się już istniejące, dobierane oddolnie, odpowiednio przygotowane osoby (np. mediatorzy, komitety arbitrażowe, sądy koleżeńskie). Należy zacząć od budowania takich struktur i regularnego podnoszenia kompetencji, między innymi poprzez refundowane przez organizacje Wikimedia kursy i szkolenia. Jakakolwiek interwencja „z zewnątrz” powinna następować jedynie po całkowitym wyczerpaniu ścieżek w lokalnych społecznościach. A nawet w takich sytuacjach nie powinna odbywać się bez udziału choćby jednej osoby znającej kontekst - zasady i język macierzystej społeczności.
Co więcej, autentycznie dobre zachowanie może zaistnieć tylko, jeżeli wynika z osobistej potrzeby i własnych wartości. Nie da się go wzbudzić lękiem przed sankcjami. Z tego względu zachęcamy wszelkie zaangażowane organizacje i struktury Wikimedia, w tym Wikimedia Foundation, aby w procesie ustalania standardów egzekwowania Zasad, obok sposobów karania za negatywne zachowania, postawiono nacisk na pozytywne praktyki i ich szerzenie wśród społeczności Wikimediów. Wzmacnianie zachowań służących dobrej atmosferze i współpracy przez, w szczególności, przekazywanie wikimedianom umiejętności, narzędzi i wsparcia oraz dbałość o dobrostan jednostek i grup, są naszym zdaniem koniecznym elementem misji organizacji ruchu Wikimediów i powinny być ważną częścią implementacji Powszechnych Zasad Postępowania.
Zarząd Wikimedia Polska