Przejdź do zawartości

Biuletyn/8-2009 (10)

Biuletyn Informacji Publicznej
Wikimedia Polska, polski partner Fundacji Wikimedia.
B I U L E T Y N
Stowarzyszenia Wikimedia Polska
(nr 10. 1 października 2009)


Wstępniak

We wrześniu Biuletyn przeżył mały kryzys związany z trwającą dyskusją nad jego przyszłym kształtem. Ponadto planowane jest stworzenie oficjalnego bloga Stowarzyszenia Wikimedia Polska, który ma częściowo bazować na Biuletynie a częściowo dopełniać jego misję. Czas pokaże jak oba te kanały informacji będą z sobą współgrać. Mimo wszystko, kolejny numer Biuletynu zawiera sporo ciekawych i wartych odnotowania informacji, m.in. relację z GDJ, sprawozdanie z wyborów do Komitetu Arbitrażowego Wikipedii i tekst o kryzysie w Wikibooks.


Wieści ze Stowarzyszenia

Zdjęcie grupowe uczestników GDJ, Autor: Polimerek, CC-BY-SA 3.0
GDJ 2009
W Sopocie zakończyło się spotkanie warsztatowe "GDJ – Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Jak?" poświęcone głównie zagadnieniom edytorskim w polskiej Wikipedii. Spotkanie odbyło się w hotelu "Haffner", zaś uczestnicy spoza Trójmiasta mieszkali w jednym z akademików w Sopocie. W spotkaniu uczestniczyło ok 40 osób. W ciągu dwóch dni 11 wykładowców poprowadziło liczne wykłady, zajęcia warsztatowe i panele dyskusyjne. Tematyka spotkania była dosyć zróżnicowana. Większość wykładów dotyczyła różnych aspektów pracy w Wikipedii - od sposobu witania nowicjuszy i barier jakie natrafiają przy rozpoczynaniu pracy w tym projekcie, przez dyskusję o tym jak promować najatrakcyjniejszą część treści (zmiany na stronie głównej, struktura i aktywność portali tematycznych itp.) oraz metody ulepszania, oceny i kontroli jakości artykułów, po kwestie bardzo szczegółowe, takie jak wersje przejrzane artykułów, "akcje specjalne", automatyczne narzędzia edytorskie i kwestie prawno-autorskie zdjęć opublikowanych przed 1994 r. Część wykładów i dyskusji wykroczyła jednak poza kwestie dotyczące Wikipedii - omówiono postępy w przygotowaniach do Wikimanii 2010, przedstawiono relację z Wikimanii 2009 i spotkania europejskich partnerów Wikimedia Foundation w Brukseli dotyczącego lobowania na rzecz zmian w prawie autorskim. Zaproponowano także przetłumaczenie i dostosowanie do polskiej Wikipedii książki How Wikipedia Works. Zobacz też: pełne sprawozdanie i galerię zdjęć ze spotkania.
Nowi członkowie
We wrześniu przyjęto do Stowarzyszenia 4 nowe osoby: Exona, Klałdyś, Lantuszkę i Pablo000, w związku z czym liczba członków Stowarzyszenia wzrosła do 106.
Kto i gdzie o Wikimediach


Wieści z Wikimedia Foundation

Wikimedia Strategic Planning
22 września Jimmy Wales (założyciel Wikipedii) i Michael Snow (przewodniczący Rady Powierniczej Fundacji) ogłosili oficjalnie uruchomienie projektu rozwoju strategicznego projektów Wikimedia. Inicjatywa ma odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące przyszłości tych projektów i ustalić ogólny kierunek rozwoju świata Wikimediów. Głównym miejscem pracy nad strategią jest specjalna Wiki, do której każdy może dołączyć, wypełniając ankietę wolontariusza. W przyszłości praca ma być podzielona na grupy tematyczne, które prawdopodobnie będą organizowały własne mini-konferencje i spotkania na żywo.
Nowe projekty
Pod koniec września w Fundacji Wikimedia uruchomiono dwa nowe projekty. Pierwszy powstał na potrzebę nowo powstającego partnera Fundacji Wikimedia w Finlandii i jest dostępny pod adresem http://fi.wikimedia.org. Natomiast drugi projekt jest związany z rozszerzeniem MediaWiki – „Liquid Threads”, na którego potrzebę powstał testowy projekt pod adresem http://liquidthreads.labs.wikimedia.org. Mechanizm „Liquid Threads” ma zmienić sposób prowadzenia dyskusji pomiędzy użytkownikami, ale czy zostanie wprowadzony do wszystkich projektów Wikimedia nie jest jeszcze pewne. Tymczasem mechanizm wymaga dokończenia tłumaczenia interfejsu na język polski (więcej informacji poniżej, w sekcji „Oprogramowanie”).
Wikipedia WP
W ramach umowy zawartej pomiędzy France Telecom (FT) a Fundacją Wikimedia, Wirtualna Polska (jej udziałowcem jest FT) uruchomiła serwis „Wikipedia WP” z zawartością polskojęzycznej Wikipedii. Nie jest to pierwszy serwis pobierający zawartość Wikipedii (tzw. mirror), co jest możliwe dzięki wolnej licencji, na której publikują artykuły jej autorzy, ale to co odróżnia serwis Wirtualnej Polski, to prawo do posługiwania się logiem Wikipedii i jej nazwą. Ponadto, jest to tzw. live-mirror - czyli czerpiący dane wprost z dedykowanych serwerów Fundacji Wikimedia, a nie bazujący na własnej kopii bazy danych artykułów. Uruchomienie serwisu spowodowało pojawienie się w mediach wielu nierzetelnych informacji, w związku z czym społeczność wikipedystów zdecydowała się opublikować swoje oświadczenie, a także pojawiła się strona punktująca słabości serwisu. Serwis Wirtualnej Polski jest dostępny pod adresem http://wikipedia.wp.pl.
Biuletyn po czesku
Wikimedia Česká republika, partner Fundacji Wikimedia w Czechach, podjął się wydawania elektronicznego pisma zatytułowanego Wikimedium na temat nowości w świecie Wikimediów. Pierwszy numer datowany na „Lato 2009” jest dostępny pod adresem http://www.wikimedia.cz/web/Wikimedium. Nie wiadomo czy czescy wikimedianie wzorowali się naszym rodzimym Biuletynem, jednak podstawową różnicą jest wydawanie pisma tylko w wersji PDF. Pismo zawiera interesującą szatę graficzną i sporą liczbę zdjęć, co czyni go przyjemnym dla oka, jednak jego mankamentem jest duży rozmiar pliku PDF i brak możliwości szybkiego przeglądania na stronach internetowych. W numerze można znaleźć polski akcent, którym jest wywiad z Wojciechem Pędzichem na temat Wikimanii w Gdańsku. Ciekawym elementem pisma jest zamieszczony na końcu quiz.
2 nowych partnerów fundacji
Wbrew wcześniejszym zapowiedziom o spodziewanym przyjęciu dopiero w grudniu fińskiej organizacji do grona partnerów Fundacji Wikimedia, nastąpiło to już pod koniec września 2009. Ponadto Rada Powiernicza zaakceptowała partnera w Macedonii, którego społeczność wikimedian starała się o przyłączenie już od dłuższego czasu. Wraz z Wikimedia Suomi i Wikimedia Macedonia fundacja posiada już w sumie 27 lokalnych partnerów.


Wieści z projektów

Wikipedia

Podsumowanie miesiąca
Wybory do Komitetu Arbitrażowego
We wrześniu br. w polskiej Wikipedii odbyły się wybory pięciu nowych arbitrów, którzy zastąpili Bukaja, Filip ema, Karola007, Maikkinga i Wiktoryna po zakończeniu ich kadencji. Wyjątkowo w tym roku w skład Komitetu Arbitrażowego wszedł na jedną, półroczną kadencję dodatkowy arbiter, zastępując rezygnującego Przykutę. W pierwszym tygodniu zgłoszono 35 nominacji, z czego 18 osób wyraziło zgodę na kandydowanie. W poprzednich wyborach, które odbywały się w marcu br. z 32 zgłoszonych nominacji, zgodę wyraziło 11 kandydatów, natomiast rok temu, w jesiennych wyborach z 28 nominacji zgodę na kandydowanie wyraziła połowa osób. Po pierwszym tygodniu zgłaszania kandydatów rozpoczęły się właściwe wybory, które trwały do 21 września. Na mocy decyzji Społeczności, Arbitrami zostali: Gytha (89 głosów netto), Pablo000 (56 głosów netto), Loraine (56 głosów netto), Margoz (55 głosów netto) i Karol007 (53 głosy netto), których kadencja potrwa do następnych wrześniowych wyborów w 2010 roku, natomiast zastępujący Przykutę Kicior99 ustąpi w marcu 2010 roku.


Śląska Wikipedia

10 września śląska edycja Wikipedii przekroczyła liczbę 1500 artykułów. Jubileuszowym artykułem okazał się biogram francuskiego malarza, Édouarda Manet‎a. W projekcie panuje atmosfera wyczekiwania na wejście w życie oficjalnej kodyfikacji, nad którą pracują dr Jolanta Tambor wraz z członkami stowarzyszeń "Danga" i "Pro Loquela Silesiana". Zatwierdzenie oficjalnej kodyfikacji wymusi zmianę zapisu artykułów po raz trzeci w historii projektu. W międzyczasie zwolennikom tezy, iż śląszczyzna jest jednak językiem, przybył ważki argument: jako język opisuje ją od kilku dni serwis ethnologue.com, uchodzący za jedno z najbardziej wiarygodnych źródeł w dziedzinie językoznawstwa.


Wikisłownik

Polski Wikisłownik bardziej polski
Po kilku latach mrówczej pracy wielu osób język polski stał się najliczniejszą kategorią językową, pokonując zaimportowany automatycznie w początkach istnienia projektu słownik interlingwy. Obecnie język polski to niemal 20 tysięcy haseł, wiele przysłów, tysiące terminów podzielonych na indeksy tematyczne, duża liczba regionalizmów czy ponad tysiąc relacji etymologicznych z innymi językami. Wiele z polskich haseł opisanych jest w sposób niespotykany w żadnym innym słowniku, np. bąk.
Wersje oznaczone w Wikisłowniku
W polskim Wikisłowniku trwa dyskusja nad dołączeniem do grona projektów korzystających z wersji oznaczonych. Proponowana konfiguracja nieznacznie różnić się ma od tej stosowanej w polskiej Wikipedii. Obecnie wersje oznaczone używane są w trzech Wikisłownikach: indonezyjskim, niemieckim i ukraińskim. Szczegóły w wikisłownikowym barze.
Nowi edytorzy, nowe hasła, nowe możliwości
W minionym miesiącu społeczność Wikisłownika zasilili bardzo pracowici matematycy, dzięki czemu krytycznej ocenie, poprawie i znacznej rozbudowie poddane zostały terminy z ich dziedziny. Pojawiło się również nowe wsparcie techniczne, dzięki któremu możliwe będzie zrealizowanie kilku usprawnień i nowych funkcjonalności, które od dłuższego czasu były na etapie koncepcji bez możliwości realizacji.

Wikinews

Debata nad wyglądem sekcji Źródła
W kwietniu br. Yves6 zaproponował, by do sekcji Źródła dodawać logotypy serwisów, które weryfikują informacje zawarte w Wikinews. Inicjatywa ma na celu uatrakcyjnienie graficzne serwisu. Jednak Ala z zauważyła, że po kliknięciu w dany logotyp przenosimy się do Wikipedii i związku z tym czytelnik nie ma bezpośredniego dostępu do licencji logotypu. W związku z tym w kawiarence prowadzona jest debata, która ma na celu opracowanie projektu wyglądu sekcji Źródła spełniającego wszystkie wymogi prawne.
Serbia w natarciu
W ostatnim wydaniu Biuletynu pisaliśmy, iż serbska edycja Wikinews wyprzedziła wydanie polskie serwisu pod względem liczby napisanych newsów. Teraz wersja angielska czuje na plecach oddech Serbów, którzy głównie dzięki botowi Millbot-Beta, zbliżyli się do liderów Wikiwyścigu na mniej niż 1000 artykułów.


Wikicytaty

Ostatnimi czasy Wikicytaty działają prężnie, dzięki zapałowi nowych zalogowanych użytkowników. Rośnie liczba nowych haseł. Przez ostatnie 3 miesiące przybyło ich ponad 300. Od 19 maja Ostatnie Zmiany patroluje nowy administrator, Alessia.

Cytat miesiąca
"Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia."
Autor: Seneka Młodszy

Wikibooks

Kryzys w polskojęzycznym Wikibooks
W ostatnim czasie w polskiej edycji Wikibooks, projekcie mającym na celu poszerzanie i rozpowszechnianie darmowych, otwartych do edycji podręczników na wolnych licencjach, zabrakło aktywnych administratorów, którzy utrzymywaliby w nim porządek. Taka sytuacja doprowadziła do tego, że nie miał kto usuwać zbędnych lub stworzonych przez wandali stron, a także nie miał kto opiekować się nowicjuszami. Doprowadziło to do wprowadzania przez niedoświadczonych użytkowników materiałów sprzecznych z ideą wolnych podręczników. Szansą na poprawienie sytuacji jest zorganizowanie wyborów na nowych administratorów, a także poproszenie o pomoc użytkowników z siostrzanych polskojęzycznych projektów Wikimedia. Z pewnością przyda się każda para nowych rąk do pracy, więc jeśli masz chwilę to zajrzyj chociażby na ostatnie zmiany. Przy okazji tej sytuacji warto zwrócić uwagę, że wybieranie przez społeczności małych projekty użytkowników z uprawnieniami biurokraty jest błędem, gdyż w myśl zasad projektów Wikimedia uniemożliwia to stewardom Fundacji Wikimedia nadawanie tymczasowych uprawnień administratora aktywnym użytkownikom danego projektu. Tymczasowe nadanie uprawnienia jest możliwe, jeśli aprobatę wyrazi co najmniej trzech zaangażowanych członków danego projektu. Z pewnością gdyby była możliwość zastosowania takiej procedury, o wiele szybciej udałoby się wzmocnić Wikibooks.
Co dobrego?
Pomimo kryzysu w Wikibooks nadal są obszary, w których treści rozwijają się dynamicznie, m.in. podręcznik do fizyki matematycznej, czy książka kucharska. Uzupełniana jest także książeczka o Układzie słonecznym, przeznaczona dla dzieci w wieku 8-12 lat.


Wikimedia Commons

Pięciomilionowy plik - strona tytułowa duńskiego czasopisma "Kjøbenhavnsposten" z roku 1838
Babel o wielkości 5 milionów plików
2 września, na pięć dni przed swoimi piątymi urodzinami, w projekcie Wikimedia Commons znalazł się pięciomilionowy plik. Ten siostrzany projekt Wikipedii, w którym internauci zamieszczają głównie zdjęcia i grafiki, zwiększył swoją objętość o milion plików w ciągu pół roku.
Projekt tworzony jest przez wolontariuszy, którzy chcą podzielić się z innymi własnymi fotografiami, grafikami wektorowymi czy nagraniami audio i wideo. Główną zasadą jest tutaj użyteczność plików, przede wszystkim dla innych projektów Wikimedia (Wikipedia, Wikinews, Wikibooks itd.). Nie jest to więc miejsce do przechowywania zdjęć własnej rodziny czy znajomych. Najlepiej wykonane grafiki są eksponowane na stronie głównej projektu, jak i na stronach głównych wielu wersji językowych Wikipedii. Aby przesłać wykonane przez siebie grafiki wystarczy się zalogować. Dla nowicjuszy, którzy chcieliby podzielić się wykonanymi przez siebie fotografiami utworzona została specjalna strona pomocy:
http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:JPGWA


Oprogramowanie

Obsługa plików TIFF w MediaWiki
W stadium zaawansowanych prac znajduje się obsługa formatu TIFF przez oprogramowanie MediaWiki. Za implementację odpowiada niemiecka firma Hallo Welt w ramach kontraktu podpisanego z Wikimedia Deutschland. Format TIFF jest najbardziej rozpowszechnionym sposobem zapisu plików (najczęściej zeskanowanych grafik, książek, gazet itd.) wśród muzeów. Jest on jednak rzadko spotykany w Internecie, a przeglądarki zazwyczaj nie potrafią wyświetlić tego rodzaju plików (choć są pluginy, które dodają tę funkcjonalność do wszystkich popularnych przeglądarek). Ze względu na to, że projekty Wikimedia mają coraz częściej do czynienia z materiałami pozyskiwanymi od muzeów i z archiwów, coraz więcej plików w formacie TIFF jest wysyłanych na Commons. Jednak w sytuacji, kiedy ani MediaWiki ani przeglądarki nie potrafią wyświetlić tych plików, nie można ich jeszcze wykorzystać bezpośrednio w artykułach pisanych w innych projektach Wikimedia.
Na początku września pracownicy Hallo Welt zaprezentowali pierwsze rezultaty prac. Okazuje się, że implementacja formatu TIFF nie jest taka prosta. Głównym powodem tego jest fakt, że pliki TIFF mogą zawierać wiele stron i grafik, tak jak pliki w formatach PDF czy DjVu. Prace jednak posuwają się naprzód i prawdopodobnie przyniosą również usprawnienia w obsłudze plików PDF i DjVu. Projekt ma zostać zakończony w listopadzie 2009 r. Daniel Kinzler, deweloper MediaWiki, ma nadzieję, że tę funkcjonalność będzie można testować na żywo niedługo po zakończeniu prac.
Usprawnienie systemu przypisów
Jeden z angielskich wikipedystów, Dragons flight, zaktualizował system przypisów wykorzystywany w Wikipedii. Dzięki tej aktualizacji przypisy mogą być definiowane w odrębnej sekcji na końcu artykułu, zamiast w jego treści. Korzystając z tego systemu należy w treści artykułu umieścić nazwany przypis, a zdefiniować go w sekcji przypisów pod tą samą nazwą. Dzięki zastosowaniu tego podejścia można poprawić czytelność kodu artykułów. Przykład wykorzystania tego systemu jest dostępny m.in. w artykule Light Peak.
Co nowego w translatewiki.net?
Pomimo wakacji, w translatewiki.net, projekcie mającym na celu tłumaczenie interfejsu oprogramowania MediaWiki oraz jego rozszerzeń, jego społeczność nie próżnowała. W sierpniu uczestnicy projektu zostali zaproszeniu do „wyścigu” na przetłumaczenie minimum 500 komunikatów, dzięki czemu mogli dopisać się do listy chcących otrzymać część z kwoty 1000 euro. Sponsorem tej akcji była organizacja Stichting Open Progress, która otrzymała na ten cel grant od Wikimedia Nederland (holenderski partner Fundacji Wikimedia) z puli przeznaczonej na międzynarodowe projekty. W akcji wzięło udział 36 użytkowników, w tym jeden z Polski. Kolejnym istotnym wydarzeniem było osiągnięcie przez projekt 1 miliona tłumaczeń komunikatów. W tym miejscu warto zauważyć, że projekt jest tłumaczony na 327 języków i dorobił się już trwałej społeczności, dzięki której oprogramowanie MediaWiki zyskało kompletne tłumaczenia nie tylko w tak znaczących językach (odnosząc się do wielkości społeczności projektów Wikimedia) jak francuskim, niemieckim i rosyjskim, ale także w słowackim, hebrajskim oraz oksytańskim. Interfejs w języku polskim także należy do czołówki przetłumaczonych języków, jednak w ostatnim czasie pojawiła się spora liczba komunikatów związana z projektami Open Street Map oraz Liquid Threads (o testach tego drugiego projektu można przeczytać powyżej, w sekcji „Wieści z Wikimedia Foundation”), które wymagają przetłumaczenia.
Status wersji Beta MediaWiki
Usability project Fundacji Wikimedia, która odpowiada za projekt "Beta" zmiany interfejsu MediaWiki, ogłosił efekty akcji "włącz wersję beta". Akcja ta polega na tym, że każdy zalogowany edytor projektów Wikimedia może włączyć opcję "beta", która w dość radykalny sposób zmienia interfejs i skórkę MediaWiki. W każdej chwili może też tę opcję wyłączyć i wtedy proszony jest o wypełnienie ankiety co mu/jej się podoba lub nie w nowym wyglądzie interfejsu. 14 września ogłoszono wstępne wyniki akcji [1]. Okazało się, że 77% osób, które zdecydowały się przetestować wersję Beta pozostało przy niej na stałe. Najwięcej osób (55%) zrezygnowało z niej w chińskiej i koreańskiej Wikipedii co sugeruje, że nowa wersja interfejsu nie jest dobrze dostosowana do tych języków. Eksperyment z wersją Beta ma potrwać do końca 2009 r.


Co w wikiblogach piszczy?

Polska Wikipedia na Blipie
Polscy wikipedyści utworzyli na polskim portalu społecznościowym Blip profil Wikipedii, w którym umieszczane są informacje o aktualnościach. Profil na Blipie jest kolejnym sposobem informowania użytkowników o nowościach w świecie Wikipedii. Poprzednio nie wykorzystywano popularnych platform komunikacji bezpośredniej. Aktualnie liczba obserwujących Wikipedię na Blipie wynosi około 35 osób oraz bliżej nieokreślona liczba osób subskrybuje profil za pomocą kanału RSS.


Projekty Wikimedia w mediach mainstreamowych i nie tylko

Wikipedia ofiarą agendy szwedzkich parlamentarzystów
Szwedzkie media poinformowały w tym miesiącu o tym, że że artykuły w Wikipedii były edytowane z komputerów w szwedzkim parlamencie. Edycje miały na celu usuwanie informacji o nieudanych krokach politycznych i dodawanie kłamstw o znanych osobistościach. Przykładowo, z komputera w parlamencie dodano takie oto informacje o znanym szwedzkim piłkarzu: "Zlatan Ibrahimovic zachowuje się na boisku arogancko i bezczelnie". Do tych informacji dotarła telewizja TV8, która zidentyfikowała 55 edycji w szwedzkiej Wikipedii dokonanych z komputerów parlamentu. Nie jest to pierwszy przypadek edycji artykułów przez członków rządu. W styczniu 2006 r. wikipedyści odkryli w angielskiej Wikipedii ponad tysiąc edycji wykonanych spod adresów IP należących do Izby Reprezentantów oraz Senatu. Chociaż większość edycji była wykonana w dobrej wierze, ich mały procent dotyczył "poprawiania" biografii konkretnych senatorów. Przynajmniej jeden z tych adresów IP został wtedy zablokowany za wandalizmy.


Stopka

Biuletyn wewnętrzny Stowarzyszenia Wikimedia Polska jest wydawany w formie elektronicznej średnio raz na miesiąc. Wszystkie teksty i część grafik są udostępniane na zasadzie domeny publicznej. Pozostałe grafiki i zdjęcia udostępniane są na wolnych licencjach, za wyjątkiem logo projektów Wikimedia, które są zarejestrowanymi znakami towarowymi należącymi do Wikimedia Foundation. Skład redakcji. Kontakt: e-mail: zarzad@wikimedia.pl, tel: (+48) 22 219 56 94

Public domain Ten utwór jest w domenie publicznej, ponieważ prawa autorskie do niego wygasły lub ustawowo tym prawom nie podlega, lub został uwolniony wolą twórców.
Źródło: „https://pl.wikimedia.org/w/index.php?title=Biuletyn/8-2009_(10)&oldid=102630”