Biuletyn Informacji Publicznej

Monitoring mediów - raport

Wikimedia Polska, polski partner Fundacji Wikimedia.
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Ta strona zawiera raport dot. monitoringu mediów, w których pojawiały się komunikaty o polskich i kaszubskich projektach Wikimedia.

Raport powstał na bazie stron Wikipedia w mediach, Wikinews w mediach, Wikisłownik w mediach, Wikibooks w mediach. Dla projektów Wikicytaty i Wikiźródła taki monitoring nie był prowadzony.

W przypadku Wikinews, Wikibooks i Wikisłownika odnotowano tylko kilka wzmianek w mediach. Polskojęzyczne media koncentrują się głównie wokół Wikipedii, bardzo często wokół spraw związanych z wersją anglojęzyczną, prawdopodobnie bazując na komunikatach w mediach zagranicznych.

Na stronie Wikipedii powstało zestawienie statystyczne na stronie: w:Wikipedia:Statystyki/Wikipedia w mediach, z którego wynika, że o ile liczba artykułów o Wikipedii w mediach internetowych wzrasta (nie są wliczane w to blogi, lecz tylko istotniejsze serwisy informacyjne - linki znajdywane głównie poprzez netsprinta), to w roku 2007 spadła liczba komunikatów w radio i telewizji, a w prasie papierowej była taka sama, jak w roku 2006 (prawdopodobnie jednak, nie wszystkie doniesienie w prasie papierowej zostały odnotowane - np. w przypadku gazeta.pl zakładać można, że artykuły pojawiły się nie tylko w internecie). Do końca maja 2008 w prasie papierowej nadal pojawiło się mało komunikatów, za to już spora liczba pojawiła się w radio i telewizji).

W Wikinews, którego newsy także "wyrzuca" netsprint, ukazało się ok. 100 artykułów na temat Wikimediów Kategoria:Wikimedia.

Łącznie w poszczególnych latach
Rok Internet Prasa Radio i telewizja
2001 3 2 -
2002 1 2 -
2003 13 1 -
2004 39 11 3
2005 105 28 7
2006 132 40 14
2007 186 40 9

PR i czarny PR

Biorąc pod uwagę ocenę komunikatów w odniesieniu do tego, czy sprzyjają one, czy nie sprzyjają promowaniu Wikimediów, sytuacja wygląda następująco (ponieważ nie mam dostępu do starych źródeł drukowanych, proszę o ewentualne uzupełnienia i poprawki, bazuje głownie na komunikatach w internecie):

2001

  • Zaledwie kilka artykułów, wszystkie sprzyjające promocji (utrzymane w tonie zachwytu)
    • Z komentarzy - w 7thguard "W moim odczuciu Everything2 ilością haseł i aktywnością znacznie przewyższa Wikipedię, mimo że dostęp do tej drugiej jest znacznie łatwiejszy."

2002

  • Tylko trzy komunikaty, czyli mniej niż w 2001, wszystkie pozytywne.

2003

  • Wszystkie newsy nadal pozytywne, natomiast na forach podnoszone są kwestie wiarygodności i jakości:
  • "wydaje mi się że jeżeli chodzi o jakość haseł, to jeszcze do pięt nie dorasta wiem.onet.pl" - 7thguard
    • "Z reka na sercu - kto jest w stanie zaufac encyklopedii nie popartej zadnymi autorytetami (ani autorow ani wydawcy), a tworzona na zasadzie "kazdy moze tu cos dopisac"? " - linuxnews

W dyskusjach biorą udział aktywnie wikipedyści - pojawia się Jerry i Kocio oraz Lzur

2004

  • Pierwsze wzmianki w radio i telewizji. Nadal wszystkie newsy pozytywne. Podobnie jak te z poprzedniego roku głównie pisane na okoliczność okrągłych liczb.
  • Z maintsreamu w sieci są tylko komunikaty w wp.pl i wprost.pl.

2005

  • Do polowy roku w mediach papierowych newsy są wyłącznie pozytywne i poza czerwcowym ENTREM, krytykującym, do końca roku brak negatywnych newsów. Wikipedia jest nominowana do Fenomenów Przekroju - jedyne do tej pory tego typu wyróżnienie w mediach.
  • w sieci - pierwszy krytyczny news z 4 stycznia 2005 o opinii Larry'ego Sangera na temat poziomu. Pod koniec stycznia kilka komunikatów o przyznaniu Kpjasowi i Ptj tytułu Internetowego Obywatela Roku. To jak na razie jedyne tego typu wyróżnienie.
  • wiosną ukazuje się kilka artykułów o współpracy z Google, Yahoo i KDE
  • Drugi krytyczny artykuł w prawy.pl o artykule na temat Maksymiliana Kolbe. W tym samym czasie usenetowa grupa polskiej Wikipedii jest zawalana wpisami bardzo krytycznymi (flejmy).
  • Kolejny krytyczny na początku sierpnia (ale nie atakujący) artykuł w Dzienniku Internautów o zwiększeniu kontroli w Wikipedii (blokowanie edycji). Pod koniec września o blokowaniu Tora.
  • Początek grudnia - seria artykułów o "zaostrzaniu zasad" ze względu na wandalizmy.
  • "Sprawa Seigenthalera "
  • W Dzienniku Internautów artykuł o jakości i neutralności, krytyczny, ale zachęcający do edytowania.
  • Generalnie kilka krytycznych artykułów w grudniu pojawia się właśnie w Dzienniku Internautów - hasło o dzienniku skasowane zostało w maju 2006.
  • Zaraz przed świętami pojawia się artykuł w gazeta.pl krytyczny wobec reputacji, pierwsze wzmianki o Jimbo i związkach z pornografią (bomis).
  • Generalnie na 100 artykułów, 3 ostro krytyczne, i 10 umiarkowanie krytycznych (pokazujących plusy i minusy)

2006

  • Pierwsze pozytywne newsy dopiero pod koniec stycznia o 200k
  • Początek marca - Wikipedia ma milion (en wiki), kilka artykułów o akcji poprawiania błędów (po Batucie)
  • Koniec marca - odpowiedź Brittanici - teksty polemiczne
  • Połowa lipca - w sezonie ogórkowym szereg artykułów o 250k
  • Koniec września - szereg artykułów o 5 urodzinach i Jimbo w Polsce
  • Koniec grudnia - wp.pl i netsprint z Wikipedią

Newsy negatywne + czarny PR

  • W papierowej prasie 3 krytyczne artykuły, w tym o Batucie. 2 z nich to artykuły w Wyborczej, która traci na popularności względem Wikipedii w sieci.
  • W mediach elektronicznych zaczyna się ostro od tego, że Wikipedii brakuje pieniędzy.
  • Koniec stycznia - info o "zamknięciu" niemieckiej Wikipedii
  • Początek lutego o wybielaniu biografii
  • Luty - Batuta
  • Początek marca - wchodzi onet, szeroki krytyczny artykuł, podkreślający brak przydatności.
  • Koniec czerwca - znowu o zaostrzaniu zasad (odniesienie do stabilnych wersji) + tytuł w dziennik.pl "Wikipedia to stek bzdur i same banialuki" (niby cytat za Walesem)
  • Listopad kilka artykułów o linku do wirusa w jednym z haseł
  • 28 krytycznych i atakujących artykułów na 130 znalezionych w sieci.

2007

  • Kilka artykułów o szóstych urodzinach Wikipedii na początku stycznia + zaproszenie na Konferencję Wikimedia Polska w linuxnews.
  • Połowa lutego - kilka artykułów o społeczności wikipedystów za Wikinews
  • Połowa kwietnia - seria artykułów o blokadzie łódzkiej neo.
  • Koniec kwietnia - seria artykułów o pl wiki na DVD oraz o konferencji
  • Lipiec - sezon ogórkowy - seria artykułów o 400k a następnie o wydaniu DVD
  • Początek sierpnia - kolejnych kilka pozytywnych newsów o Wikipedii
  • Wrzesień: pl wiki na DVD do poprania, 2M haseł w en wiki, 6 urodziny pl wiki, GDJ
  • Grudzień - od połowy miesiąca nieliczne pozytywne artykuły - zlot w Chorzowie, wiki na papierze, wiki na mapach targeo,

Newsy negatywne i czarny PR

  • Do października w papierowych mediach przeważają pozytywy. W listopadzie i grudniu info o pozwie. W listopadzie też tekst Szubrychta o plagiatowaniu, później sprostowany.
  • Początek stycznia gromko - wyborcza o "cenzurowaniu" Kataru. Koniec stycznia, początek lutego - "zamykanie, bankructwo Wikipedii", "atak wandali", "przejęcie Wikipedii przez Google"
  • Marzec - Essjay, w Onet Wiem artykuł pod tytułem "Krynica wiedzy i głupoty" - najostrzejszy jak do tej pory w mainstreamie. Koniec marca - seria o Citizendium.
  • Do wakacji w mediach pozytywny PR. W połowie sierpnia o poprawianiu przez Watykan i CIA.
  • Druga połowa września - kolejna seria o wersjach stabilnych ("Wikipedia mniej wolna")
  • Początek października - kilka artykułów o zwolnieniach z pracy Japończyków edytujących w pracy
  • Polowa listopada, a następnie początek grudnia - seria o pozwie, także kilka artykułów o "braku pieniędzy"
  • Połowa grudnia - kolejna seria o "poprawianiu" Wikipedii przez armię USA oraz w tym samym czasie o Knolu.
  • 67 negatywnych tytułów na 190 artykułów znalezionych w sieci

2008

  • Na początku stycznia nieliczne newsy o 7 urodzinach i wygranej de wiki z Brockhausem
  • Koniec marca - seria artykułów o "milionach" dla Wikipedii - dotacja i 10 milionów artykułów.
  • Koniec kwietnia - seria o wydaniu de wiki na papierze
  • Połowa maja - seria o 500k

Negatywne newsy i czarny PR

  • Jak na razie tylko dwa "śledcze" artykuły w Rzeczpospolitej o panu "X" i "praniu brudów" w prasie papierowej. reszta, nielicznych materiałów pozytywna.
  • Kilka krytycznych, ale i pozytywnych artykułów o braku cenzury nad wizerunkiem Mahometa na początku lutego.
  • W połowie marca parę serwisów "powraca z tematem reklam"
  • Początek maja sprawa "Barbary Bauer" w idg.
  • Na razie na 60 newsów tylko 6 negatywnych

Podsumowanie

Do roku 2004 nie istniał problem czarnego PR. Wikipedia nie była zagrożeniem dla internetowych mediów. Pierwsze krytyczne teksty (nie licząc opinii na forach, często malkontenckich) zaczęły pojawiać się w 2005 roku, a w 2006 i 2007 odsetek negatywnych newsów do ogólnej liczby newsów w internecie wzrastał. Co więcej tak się składało, że pozytywne newsy na ogół pojawiały sie seriami w sezonie ogórkowym: 250k, 400k, DVD.

Główne tematy PR

  • Kolejne kroki milowe - w pl wiki, w en wiki i we wszystkich wiki
  • Zloty, konferencje wikimedian - lokalne, krajowe i globalne
  • Urodziny Wikipedii - pl i en
  • Dotacje i inny rodzaj wsparcia instytucjonalnego'
  • Wydania wersji wiki - DVD, papierowe itd.
  • Konkurencja z innymi encyklopediami - jeżeli się udaje zdobyć przewagę (Brockhause)

Czego brakuje?

  • indywidualnych kontaktów z mediami (działania nie tylko rzecznika)
  • tekstów dotyczących rozwoju jakościowego - wprowadzania ulepszeń, inicjatyw itd.
  • wywiadów z "encyklopedycznymi" wikipedystami

Tematyka czarnego PR

Większość negatywów dotyczyła takich kwestii jak:

  • Brak pieniędzy w Fundacji i groźba bankructwa Wikipedii - w 2008 obyło się bez tak panicznych tekstów - Wikipedia dostała spore dofinansowanie. W 2005 było wsparcie ze strony google, więc wówczas ten problem też nie istniał.
  • Manipulacje w tekstach dokonywane przez rożnego rodzaju instytucje - CIA, Watykan, politycy itd.
  • "Wykrycie" przez media wandalizmów i błędów - zazwyczaj jednych z wielu i mało istotnych
  • Konkurenci Wikipedii - czasami było to pisane na korzyść Wikiepdii, czasami entuzjastycznie na niekorzyść: Brittanica, Knol, Citizendium...
  • Problemy związane z biogramami - głównie w odniesieniu do osób żyjących, tu także eksponowanie spraw sądowych.
  • Hoaxy - tu problem jest znaczny, bo nie dotyczy tylko pl wiki, a ocena idzie na wszystkie projekty językowe, jeśli w tych większych są nagłaśniane sprawy hoaxów.
  • Artykuły dotyczące wikipedystów i osób związanych z fundacją - wyszukiwanie plotek, działanie na poziomie brukowca, ale tego typu tematy są jednak nośne, niezależnie od prawdziwości informacji.
  • Kwestie dotyczące wiarygodności Wikipedii - głownie na bazie krytycznych tekstów różnego typu blogerów i krytyków, takich jak np. Keen.
  • "Mniej wolna Wikipedia" - teksty tyczące wersji stabilnych, zabezpieczeń, walki z wandalami itp. krytykujące przy okazji "cenzurowanie" itd.

Co można zrobić

  • W przypadku krytyki tylko pl wiki - natychmiastowa reakcja i jeśli można sprostowania (tam gdzie można bezproblemowo prostować)
  • W przypadku tekstów dotyczących en wiki czy de wiki lub fundacji - szybki kontakt - prośba o przesłanie szablonu sprostowania/oświadczenia. Większość tekstów krytycznych w 2007 roku dotyczyła właśnie tego typu problemów.
  • Reagowanie w sitenotice - jak np. po Batucie, gdy pojawił się weekend poprawiania błędów.

Ocena mediów pod kątem PR

Do oceny zostały wybrane artykuły i ich tytuły (to ważne, jak się nastawia czytelnika) ze strony Wikipedia w mediach (tylko internetowe). Być może istniały też inne tytuły, ale generalnie obraz wygląda, jak niżej:

  • onet - start w 2006 - jak u Hitchcocka - od Batuty, potem do sierpnia 2007 atak, dopiero w sierpniu o wydaniu Wikipedii "na CD" i potem już łagodniej, ale ciągle z przypinaniem czytelnikowi o "przeszłości".
  • wp.pl - pierwszy news w 2004, poza "głośnymi" (powielanymi przez większość mediów sprawami) większość artykułów pozytywna, jednak pojawiają się rzadko.
  • gazeta.pl - różnie, jednak to jest serwis, gdzie autorzy chyba mają większą autonomie, więc po bardzo pozytywnej informacji może przyjść mocny atak. Sporo tekstów "konfrontacyjnych" Sporo piszą o Chinach... hmm :) Czasami kopiują bez sprawdzania z PAPu czy IAR. Część wikipedystów jest z gazetą związana. Pierwsze artykuły w 2005 roku.
  • dziennik.pl - mało, ale same negatywy.
  • rp.pl - większość tekstów w rzeczpospolitej krytyczna, jeden pozytywny, niektóre bardzo ostre, ale o 500k też napisali, tytuły typu "Słynna internetowa encyklopedia traci wiarygodność" - pierwsze zacżeły pojawiać się w 2006 roku.
  • idg.pl - niektóre tytuły krytyczne dość podrasowane (Wikipedia, czyli źródło zakazane), zamieszczane także pozytywy o krokach milowych. Widoczne nagłaśnianie głośnych spraw (manipulacje, sprawy sądowe)
  • Enter - od czasu wydania "własnej" płyty na DVD cisza
  • di.com.pl (dziennik Internautów) - pozytywne i krytyczne, przy czym duża część krytycznych jest ciekawa (niestandardowa), nawet jeżeli jest to ostra krytyka.
  • wprost.pl - wszystkie newsy do tej pory pozytywne (choć było ich tylko kilka - ostatni w marcu 2007)
  • interia.pl - ten serwis zaczął jako pierwszy pisać o Wikipedii, pod koniec grudnia razem z gazetą jednak daje negatywny komunikat. Później już ani razu nie pojawiają się komunikaty pozytywne - jedynie polemiczne i krytyczne. Nic np. o kolejnych krokach milowych czy zlotach itd..
  • Chip - pozytywne i negatywne, tytuły nie głośne, stonowane, a nawet łagodne w porównaniu z innymi mediami.
  • 7thguard.net - tak jak w interii pierwszy komunikat jest w tym medium w 2001 roku. Same pozytywy. ostatni news we wrześniu 2007.
  • linuxneews.pl - stąd się wziął Kocio :) - zdarzają się krytyczne, ale poparte szersza analizą problemu
  • pcworld.pl - od 2002 pozytywnie - od 2005 roku podkreślanie kwestii jakości i wiarygodności, bez ataków, ale o "zerwaniu Jimbo z dziewczyną" tez popełniono artykuł. Żadnych newsów o pl wiki, poza 5 urodzinami, ale na nich był Jimbo.
  • dobreprogramy.pl - poza pozytywami duże przywiązanie do zamieszczania informacji o manipulacjach/mistyfikacjach. Często informuje o zlotach.

Konsekwencje?

Czy media mogą zachęcać/zniechęcać do edytowania?
Miesiąc Dobry PR Czarny PR Liczba edycji Liczba aktywnych wikipedystów
>5 edycji/miesiąc
Rok 2005
Styczeń 50k nie ma 53k (+3) 395 (+11)
Luty Internetowy Obywatel Roku, "Google wspiera" Wikipedia potrzebuje wsparcia 50k (-3) 372 (-13)
Marzec nie ma nie ma 53k (+3) 372
Kwiecień "Yahoo wspiera, wiki odrzuca Google" nie ma 73k (+20) 467 (+95)
Maj nie ma nie ma 92k (+19) 516 (+39)
Czerwiec Współpraca z KDE, w Megapanelu 14 miejsce nie ma 109k (+17) 640 (+124)
Lipiec konferencja Wikimedia Foundation nie ma 76k (-43) 594 (-46)
Sierpień kilka luźnych może jeden w di.com o kontroli 85k (+9) 643 (+49)
Wrzesień 100k kwestia Tora 200k (+115) - bot 650 (+7)
Październik nie ma nie ma 106k (-94) 652 (+2)
Listopad Wikipedia na papierze nie ma 108k (+2) 635 (-17)
Grudzień Britanica, "ograniczenie dostępu" 133k (+25) 805 (+170)
Rok 2006
Styczeń 200k niemiecka zamknięta, Wikipedia bez pieniędzy 225k (+92) - bot 1043 (+238)
Luty Weekend szukania błędów Batuta, "manipulacje w tekstach" 147k (-78) 1112 (+69)
Marzec 1M w en wiki Brittanica podważa badania 214k (+67) 1217 (+105)
Kwiecień info o zlocie Ian McKellen zły na wikipedię 213k (-1) 1173 (-44)
Maj Wikikonkurs2 Chińska odpowiedź na Wikipedię 180k (-33) 1380 (+207)
Czerwiec nie ma seria ostrych ataków - nie cytujcie itd. 220k (+40) 1360 (-20)
Lipiec 250k nie ma 213k (-7) 1360
Sierpień Wikimania, Wales - jakość nie ma 362k (+149) - bot 1474 (+114)
Wrzesień 5. urodziny, odrzucenie chińskiej cenzury nie ma 240 (-122) 1501 (+27)
Październik odblokowanie w Chinach Citizendium, "uśmiercenie poetki" 216k (-24) 1466 (-35)
Listopad Chiny, c.d. CIA, wirus (link) 284k (+68) 1581 (+115)
Grudzień współpraca z wp i netsprintem nie ma 273k (-9) 1798 (+217)
Rok 2007
Styczeń 6. urodziny "atak na Wikipedię" 362k (+89) 2075 (+277)
Luty Społeczność wikipedystów Wikipedia zniknie z internetu?, Google chce przejąć, wiki w sądzie 292k (-70) 1958 (-63)
Marzec nie ma Citizendium, Essjay 301k (+9) 1894 (-64)
Kwiecień konferencja, neostrada, DVD Sanger (z opóźnieniem) 325 (+24) 1972 (+78)
Maj nie ma nie ma 324k (-1) 2226 (+254)
Czerwiec nie ma (letnie arty) nie ma 300k (-24) 2135 (-89)
Lipiec 400k, DVD nie ma 304k (+4) 2061 (-74)
Sierpień nie ma CIA, Watykan itd. 291k (-13) 2049 (-12)
Wrzesień DVD do pobrania, 2M w en, 6. urodziny walczy o wiarygodność 300k (+9) 1998 (-51)
Październik nie ma "zwolnienia za edytowanie", wolniejszy rozwój 294k (-6) 1881 (-117)
Listopad PTA pozew 274k (-20) 1924 (+43)
Grudzień zlot, targeo pozew, armia USA cenzuruje, Knol 279 (+5) 1944 (+20)
Rok 2008
Styczeń urodziny, wideo nie ma 277 (-2) 2057 (+113)
Luty Brockhaus Pan X 275k (-2) 2088 (+33)

I tu się urywa, ale można zerknąć na te statystyki. Pod koniec lutego odbiliśmy się, a czarnego PR już nie było. W tamtym roku przez parę miesięcy nie było dobrego PR, więc polecieliśmy w dół. Może jest tak, że jak nawet jest czarny PR, to jeśli przy okazji jest dobry, to i tak wychodzimy do przodu, niż gdyby nie było nic, albo tylko czarny PR. Dobry PR w sezonie letnim nie wypala. i tak wszyscy na wakacjach, więc warto z pewnymi akcjami czekać do jesieni.