Użytkownik:Marta Malina Moraczewska/broszura WMPL

GLAM-WIKI: współpraca z instytucjami kulturalnymi

Wikipedia i instytucje partnerskie

Program współpracy Stowarzyszenia Wikimedia Polska z instytucjami kulturalnymi – czyli GLAM-WIKI – umożliwił w 2018 roku udostępnienie użytkownikom Wikipedii blisko dziewięciu tysięcy nowych ilustracji pochodzących z publicznych archiwów, bibliotek i muzeów. Wspólnie pracujemy nad udostępnianiem zasobów cyfrowych z instytucji kulturalnych; wspólnie uzupełniamy treści encyklopedii podczas warsztatów i spotkań w muzeach i bibliotekach.

Narodowe Archiwum Cyfrowe

W 2018 roku rozpoczęliśmy współpracę z Narodowym Archiwum Cyfrowym, które udostępniło ponad 5 tysięcy fotografii ze swojej kolekcji. Wszystkie zdjęcia są dostępne w Wikimedia Commons. Fotografie należą do domeny publicznej. Oznacza to, że każdy może je zgodnie z prawem wykorzystywać w dowolnym celu, na przykład w broszurach, skryptach i publikacjach akademickich, w prasie, w Internecie, pracach plastycznych. Pierwszym zbiorem, jaki trafił do Wikipedii jest obszerna kolekcja fotografii, których autorem jest Narcyz Witczak-Witaczyński. Znajdujące się w kolekcji NAC kilka tysięcy zdjęć autorstwa Witczaka-Witaczyńskiego z lat 1919-1939 stanowi wyjątkowy dokument międzywojennej Polski. Na zdjęciach można zobaczyć życie codzienne żołnierzy i oficerów kawalerii, portrety wojskowych, kobiet i dzieci, oficjalne ceremonie i spotkania prywatne. Jednocześnie fotografie opowiadają niezwykłą historię o życiu ich twórcy.

Biblioteka Narodowa

Również w 2018 roku rozpoczęliśmy współpracę z Biblioteką Narodową. Dzięki wsparciu specjalistów z BN do Wikipedii trafiają najciekawsze ilustracje pochodzące z zasobów cyfrowej Biblioteki Narodowej POLONA. Dzięki temu redaktorzy z całego świata tworząc hasła w swoich narodowych wersjach ilustrują je obiektami z BN. Pracownicy Biblioteki Narodowej edytują najważniejsze dla kultury polskiej hasła Wikipedii, poświęcone polskiej literaturze i historii, biogramy pisarzy, poetów, naukowców i innych wybitnych Polaków. Weryfikowane i uzupełniane są przypisy bibliograficzne, odniesienia do literatury przedmiotu oraz do dzieł opisywanych twórców. Przykładem jest Quo vadis Henryka Sienkiewicza, które użytkownik Wikipedii może po przejściu jednym kliknięciem do POLONY przeczytać w całości nie tylko w pierwszym wydaniu, ale także w rękopisie. Szczególny nacisk położono na hasła najbardziej poszukiwane przez uczniów. W pierwszej kolejności skupiono się na zagadnieniach, postaciach i lekturach z podstawy programowej przedmiotów humanistycznych dla szkół podstawowych i leceów. Opracowane i uzupełnione zostały również hasła powiązane z 44 lekturami Antologii Niepodległości. To dopiero początek współpracy – teraz Biblioteka Narodowa wraz z programistami Wikipedii przygotowuje zautomatyzowanie i umasowienie procesu przekazywania danych i plików do Wikipedii.

Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa

Pod koniec roku do grona partnerów Stowarzyszenia Wikimedia Polska dołączyła Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa. Pierwsze udostępnione przez MBC materiały pochodzą z wirtualnej kolekcji „Warszawa w ilustracji prasowej XIX wieku”. Kolekcja zawiera materiały graficzne z prasy wydawanej w latach 1801-1904 – na ilustracjach zawartych w niej widzimy architekturę, herby miejskie, przemysł i rzemiosło, zakłady i instytucje użyteczności publicznej i wiele portretów historycznych postaci życia kulturalnego, politycznego i religijnego XIX-wiecznej Polski. Ilustracje znajdujące się w kolekcji często mają unikatowy charakter, nie były wcześniej ani później nigdzie publikowane. Stanowią w związku z tym bogaty i ważny materiał uzupełniający do biogramów i artykułów o tematyce historycznej, a także badań naukowych.

Goethe-Institut

Goethe-Institut zaprosił Stowarzyszenie Wikimedia Polska i studentów Uniwersytetu Łódzkiego do wspólnego uzupełniania Wikipedii w języku polskim, angielskim i niemieckim w zakresie haseł na temat obiektów, miejsc i zagadnień, które ilustrują wspólne europejskie dziedzictwo kultury. Celem projektu 'Europejskie Historie' było uzupełnienie wiedzy o wspólnych europejskich korzeniach, a także o tym jak wiele europejskich elementów można znaleźć w dziedzictwie kulturowym innych krajów. Wspólnie zorganizowaliśmy cykl warsztatów, podczas których uczestnicy pisali nowe artykuły Wikipedii i poszukiwali źródeł informacji dotyczących dziedzictwa kulturowego Europy.

Instytut Adama Mickiewicza i projekt "Upiór"

Wierzenia ludowe to wciąż niedoceniany i ignorowany element polskiej kultury. Tymczasem stanowiły one podstawę najważniejszych dzieł literatury – czerpie z nich nie tylko poetycka i dramatyczna tradycja romantyzmu z Adamem Mickiewiczem na czele, ich ślad znajdujemy już u Mikołaja Reja. Czasy poromantyczne przyniosły z kolei wielki, do dziś nieopracowany, korpus dzieł polskich pionierów etnografii. Równocześnie ludowa wyobraźnia pojawiała się w prozie XIX wieku, a wreszcie przeżyła swój chwilowy renesans w twórczości młodopolskiej. Obecnie tradycyjne wierzenia znajdują swoje odległe echo w powieściach fantasy i opartych na nich grach. Celem projektu Upiór jest przeprowadzenie kwerendy, stworzenie bibliografii i syntetycznych opisów tradycyjnych wierzeń oraz legendarnych postaci opisanych w klasyce polskiej etnologii (pracach Oskara Kolberga, Zygmunta Glogera i innych) i literaturze pięknej, przygotowanie materiałów graficznych autorstwa polskich ilustratorów oraz edycja artykułów w Wikipedii z tego właśnie zakresu tematycznego. Artykuły Upiór, Zmora, Boginka i wiele innych zostały uzupełnione przez specjalistów z dziedziny etnografii, a do zasobów Wikimedia Commons trafiły nowe ilustracje współczesnych autorów.

Ilustracje do wyboru

Narcyz Witczak-Witaczyński, 1 Pułk Strzelców Konnych w Dęblinie
Narcyz Witczak-Witaczyński, 1. Pułk Szwoleżerów, NAC
Portret Ireny Krzywickiej, BN
Nuty. Zbiór najulubieńszych polonezów, wyd. 1890 Polonez kościuszkowski ; Pożegnanie ojczyzny ; Polonez pożegnalny ; Polonez F-dur ; Polonez G-dur. 1890, BN
Teofano, cesarzowa rzymska, 1901. BN
Helena Modrzejewska, rysunek, 1868, MBC
Pocztówka z portretem Leona Wyrwicza, BN
Bazar w Salach Redutowych, drzeworyt, 1879, MBC
Dyrektorowie Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego 1871-1896 - Zygmunt Noskowski, Józef Wieniawski, Aleksander Zarzycki, Władysław Żeleński. MBC