Użytkownik:Powerek38/Wikimedia Conference 2017

Sprawozdanie Powerka38 z konferencji Wikimedia Conference 2017 w Berlinie

W dniach 29 marca - 2 kwietnia 2017 byłem jednym z delegatów Stowarzyszenia Wikimedia Polska na konferencję Wikimedia Conference (WMCON) w Berlinie. Oto moje sprawozdanie z tego wyjazdu. Nie jest to kronikarski zapis wydarzeń w Berlinie, a jedynie celowo bardzo subiektywna i osobista relacja z tego, co ja przeżyłem podczas tej delegacji i co z niej wyniosłem.

Co to za konferencja?

Polscy uczestnicy tegorocznej konferencji

Wikimedia Conference to jedno z dwóch największych, obok Wikimanii, spotkań międzynarodowych w corocznym kalendarzu Wikimediów. Czym różnią się te dwie imprezy? Wikimania została zaprojektowana przede wszystkim jako święto społeczności projektów Wikimediów: Wikipedii i jej projektów siostrzanych, tworzonych on-line przez wspaniałą i bardzo liczną armię ochotników. Z kolei WMCON to raczej spotkanie przedstawicieli struktur, które w różnych państwach i środowiskach zajmują się działalnością na rzecz Wikimediów w realu, poza światem wirtualnym, często reprezentując Wikimedia wobec rozmaitych instytucji zewnętrznych, a także opinii publicznej.

Stowarzyszenie Wikimedia Polska (WMPL) tradycyjnie reprezentowane jest na kolejnych edycjach WMCON przez dwóch przedstawicieli Zarządu Stowarzyszenia oraz jedną osobę spośród płatnych pracowników WMPL. Warto dodać, iż wszystkie lokalne organizacje Wikimediów (mówiąc w żargonie: chaptery), które zatrudniają płatny personel, mają odgórny obowiązek umożliwienia jego przedstawicielowi czy przedstawicielce uczestnictwa w konferencji berlińskiej. Idea jest taka, że ma to być wspólne zgromadzenie wolontariuszy, reprezentujących swoje społeczności w oparciu o wybory (u nas są to wybory do ciał statutowych, dokonywane przez Walne Zebranie Członków) oraz osób zajmujących się Wikimediami zawodowo i zarobkowo.

W tym roku naszą delegację stanowili:

• prof. Tomasz Ganicz (Polimerek) - prezes WMPL
• ja, czyli Jarosław Błaszczak (Powerek38) - członek Zarządu WMPL
• Natalia Szafran-Kozakowska (Magalia) - specjalistka ds. wspierania społeczności w WMPL

Dodatkowo, z racji zasiadania w międzynarodowych organach Fundacji Wikimedia, w konferencji wzięli udział również:

• prof. Dariusz Jemielniak (Pundit) - członek Rady Powierniczej Fundacji Wikimedia
• Michał Buczyński (Aegis Maelstrom) - członek Komitetu ds. Podziału Funduszy (FDC) Fundacji Wikimedia

Mój udział

Sesje prekonferencyjne

Pierwsze dwa dni mojego pobytu w Berlinie upłynęły na tzw. prekonferencji, w ramach której wziąłem udział w szkoleniu dla nowych członków zarządów lokalnych organizacji Wikimediów. Zostałem zakwalifikowany do udziału, ponieważ od mojego wyboru do Zarządu WMPL nie minął jeszcze rok. Szkolenie odbywało się w kilkunastoosobowej grupie, w której znaleźli się również przedstawicieli organizacji Wikimediów z Kanady, Holandii, Francji, Belgii, Ukrainy, Węgier, Serbii, Wenezueli, Hiszpanii, Szwecji i Włoch, jak również dwóch regionalnych organizacji amerykańskich: z Waszyngtonu i Nowego Jorku. Obecny był także reprezentant samorządu deweloperów oprogramowania MediaWiki, na którym opiera się Wikipedia i jej projekty siostrzane.

Taki skład sprawił, że oprócz samych sesji szkoleniowych, które opisuję poniżej, bardzo ważny okazał się także aspekt networkingu (sieciowania). Uważam, że jest bardzo ważne, aby przedstawiciele lokalnych struktur Wikimediów w różnych państwach znali się osobiście, gdyż wtedy znacznie łatwiej realizować wspólne projekty, wymieniać doświadczenia czy podpatrywać rozwiązania.

Sukcesja w zarządach

Zarząd Wikimedia Deutschland oraz pracownicy WMDE podczas spotkania w Weimarze w styczniu 2016 (Moritz Rham trzeci z lewej w pierwszym rzędzie)

Pierwszą sesję poprowadził Moritz Rahm, płatny pracownik Wikimedia Deutschland (WMDE - naszej niemieckiej organizacji partnerskiej), zatrudniony na stanowisku doradcy Zarządu, który w WMDE stanowi grupę wolontariuszy, którzy nadzorują pracę dyrektora wykonawczego i podległych mu pracowników. Moritz opowiadał o doświadczeniach WMDE dotyczących wyszukiwania w społeczności członków stowarzyszenia osób, które warto zachęcić do ubiegania się o miejsce w Zarządzie, gdyż mogą do niego sporo wnieść. Podkreślał także wagę, jaką WMDE przykłada do kompleksowego szkolenia członków Zarządu i wdrażania ich w obowiązki.

Prezentacji Moritza towarzyszyła bardzo ciekawa dyskusja, w której m.in. zwrócono uwagę, iż lokalne organizacje Wikimediów są strukturami demokratycznymi, gdzie o wyborze do Zarządu decydują głosy Walnego Zebrania. W związku z tym niemiecki model płynnej i niezwykle przyjaznej sukcesji między Zarządami kolejnych kadencji nie zawsze znajdzie zastosowanie. Walne Zebranie ma bowiem prawo okazać swoje niezadowolenie z działalności dotychczasowych władz poprzez świadomy wybór na nową kadencję członków Zarządu mających zupełnie inną wizję od poprzedników. W takiej sytuacji nowi członkowie władz powinni dobrze poznać dotychczasowy sposób działania, aby nie wylewać zupełnie bezrefleksyjnie przysłowiowego dziecka z kąpielą. Równocześnie jednak mają pełne prawo, wynikające z ich demokratycznej legitymacji otrzymanej od Walnego, do wprowadzenia zmian zgodnych ze swoimi poglądami czy wiedzą.

Innym interesującym wątkiem dyskusji była kwestia, czy w zarządach powinny zasiadać wyłącznie osoby wywodzące się ze społeczności projektów, czyli przede wszystkim wikipedyści. Niektórzy uczestnicy szkolenia stali na stanowisku, iż lepszy jest model mieszany. Np. w niektórych państwach skarbnikami chapterów są osoby zajmujące się finansami również w swoim życiu zawodowym. Część z nich to sympatycy Wikimediów, którzy sami jednak nie edytują. Podobnie zdarza się, że działania typu GLAM (współpraca z galeriami, bibliotekami, archiwami i muzeami) nadzorują w zarządach wolontariusze pochodzący raczej z tych środowisk, a nie ze społeczności projektów Wikimediów.

Planowanie strategiczne

Sandra Rientjes, dyrektor wykonawcza Wikimedia Nederland

Drugą sesję poprowadziła Sandra Rientjes, która jest najwyższym rangą płatnym pracownikiem Wikimediów w Holandii, jako dyrektor wykonawcza Wikimedia Nederland (WMNL). Tematem jej wystąpienia była rola strategii i planowania strategicznego w organizacjach Wikimediów. Prezentacja Sandry była niezwykle praktyczna i szczera. Powiedziała otwarcie, że głównym powodem przygotowywania przez chaptery strategii jest fakt, że wymaga ich (coraz mocniej i stanowczo) Fundacja Wikimedia. Zwróciła jednak uwagę, że proces tworzenia i wdrażania strategii, choć pod wieloma względami niełatwy, nie jest żadną "sztuką dla sztuki" czy wyłącznie biurokratycznym wymogiem. Może dać społeczności stowarzyszenia autentycznie dużo, o ile podejdzie się do niego we właściwy sposób.

Tworząc strategię, społeczność organizacji jest niejako zmuszona do poważnej refleksji nad tym, jakie ma priorytety. W czym dana organizacja jest naprawdę dobra, a co idzie jej słabiej? Jeśli zasoby są ograniczone (a przecież zawsze są), to jak je rozdzielić? Według Sandry warto stosować tutaj narzędzia znane z planowania typowo biznesowego, wśród których najbardziej podstawowym jest analiza SWOT. Na pewno tego rodzaju proces wiąże się z trudnymi decyzjami, czasem wręcz bolesnymi. Ale bez tego ani my, ani nasi partnerzy zewnętrzni (Fundacja, darczyńcy, media itd.) nie wiemy, gdzie i po co właściwie idziemy jako stowarzyszenie. Prelegentka zwracała też uwagę, że gdy strategia jest już gotowa, przyjęta i opublikowana, należy ją wdrażać konsekwentnie, ale z pewną dozą elastyczności. Z jednej strony należy pogodzić się z sytuacją, że nie każdy projekt zgłaszany zarządowi czy pracownikom organizacji zostanie zrealizowany, zwłaszcza jeśli wiąże się z istotnymi nakładami. Pierwszeństwo będą miały zawsze te inicjatywy, które są wpisane w strategię. Z drugiej strony, nie należy zabijać aktywności społeczności poprzez dogmatyczne odrzucanie wszystkiego, co nie znalazło się w naszym dokumencie. Jeśli dany projekt nie jest zbyt drogi (lub ma zapewnione finansowanie zewnętrzne), a do tego stoi za nim wiarygodny wolontariusz lub ich grupa, oczywiście nie należy się zamykać na takie pomysły.

Stowarzyszenie Wikimedia Polska jest, jak większość z nas wie, na bardzo wczesnym etapie prac nad swoją pierwszą strategią. Uważam spotkanie z Sandrą za niezwykle pożyteczne, jeśli chodzi o kształtowanie moich osobistych poglądów na to, po co nam strategia WMPL (teraz jestem już absolutnie pewien, że jest potrzebna) i jakie powinno być jej miejsce w całej architekturze Stowarzyszenia.

Przywództwo w organizacjach Wikimediów

Była to najdłuższa z sesji prekonferencyjnych, wyjątkowa także dlatego, że do jej przeprowadzenia organizatorzy zaprosili ekspertów zewnętrznych spoza Wikimediów. Byli nimi Andreas Knoth, dyrektor zarządzający niemieckiej firmy Socius, wyspecjalizowanej w szkoleniach dla organizacji pozarządowych, oraz pracująca w tejże firmie psycholożka i trenerka Nicola Kriesel. Swoją drogą, to bardzo ciekawy i odświeżający pomysł, aby na takich szkoleniach łączyć zajęcia prowadzone przez innych wikipedystów czy pracowników Wikimediów ze spotkaniami ze specjalistami z innych środowisk.

Przywództwo jest w Wikimediach tematem trochę niezręcznym. Nasza społeczność jest niezwykle egalitarna i bardzo podejrzliwa wobec wszelkich hierarchii. Dlatego temat kształtowania warsztatu lidera w warunkach Wikimediów może wydawać się dość kontrowersyjnym. Ale nasi trenerzy podkreślali, że w byciu liderem organizacji pozarządowej tak naprawdę zupełnie nie chodzi o władzę. Nawet jeśli ma się ją w jakimś stopniu (tak jak członkowie zarządów organizacji są szefami płatnych pracowników), to ona jest tylko narzędziem, nigdy przywilejem samym w sobie. Bycie liderem to przede wszystkim bardzo wiele wyzwań i dylematów. Czy realizować autorską wizję, ale też brać na siebie całą odpowiedzialność? Czy też wprowadzić bardziej kolegialny system podejmowania decyzji, licząc się z koniecznością zawierania trudnych nieraz kompromisów? Być charyzmatycznym przewodnikiem stada, licząc się z możliwymi kontrowersjami, czy tylko sprawnym koordynatorem, odciążającym innych od obowiązków administracyjnych?

Czterogodzinne warsztaty Nicoli i Andreasa, obejmujące wiele bardzo różnych aspektów, można streścić w następującej myśli. Otóż nikt nie rodzi się z warsztatem niezbędnym do sprawnego zarządzania. Co więcej, warsztat ten jest szalenie szeroki i obejmuje zarówno elementy "twarde"(budżetowanie, planowanie, egzekwowanie zobowiązań itd.), jak i "miękkie" (komunikacja, słuchanie i wspieranie innych, samoświadomość). To wszystko wymaga treningu, a często wręcz pracy nad sobą graniczącej z coachingiem czy (w skrajnych przypadkach) psychoterapią. W biznesie takie podejście staje się coraz bardziej oczywiste. W organizacjach pozarządowych wciąż zbyt często myślimy, że wystarczy wybrać wolontariusza do zarządu i samo to uczyni go dobrym liderem. Tak oczywiście nie jest, należy mieć świadomość własnych niedoskonałości (choć naturalnie nie powinno to paraliżować) i po prostu pracować nad nimi. Również społeczność danej organizacji powinna rozumieć, że jakość zarządzania jest ważna dla realizacji celów, jakie organizacja sobie stawia. Dlatego jeśli rozwój kompetencji zarządów wymaga pewnych nakładów finansowych, oczywiście w granicach rozsądku, to nie należy się tego bać.

Interesariusze w inicjatywach Wikimediów

Jedna z macierzy interesariuszy, stworzonych ćwiczeniowo podczas zajęć Edouarda

Edouard Hue, sekretarz Zarządu Wikimedia France, poprowadził zajęcia na temat interesariuszy w Wikimediach. Temat wydawałoby się oczywisty, a jednak często nie uświadamiamy sobie jego wagi. Warto przytoczyć jedno z ćwiczeń, które przeprowadził Edouard.

Wyobraźmy sobie duży maraton edycyjny, który organizujemy u jednego z partnerów GLAM (np. w muzeum). Możemy wyróżnić następujących interesariuszy:

• doświadczeni wikipedyści
• osoby chcące nauczyć się edytowania na tym maratonie (tzw. newbies)
• partner zewnętrzny (np. muzeum)
• Fundacja Wikimedia (jako opiekun marki i aspektów technicznych Wikipedii)
• nasze stowarzyszenie (jako organizator lokalny)
• darczyńcy Wikimediów
• czytelnicy (bierni użytkownicy) naszych projektów.

Każdy z tych interesariuszy będzie miał inne cele, ale też obawy związane z projektem. Każda z grup będzie też pozostawać w pewnej relacji z pozostałymi, często nawet nieuświadomionej (np. czytelnicy często nie zdają sobie sprawy, że korzystają z Wikipedii dzięki pieniądzom darczyńców zarządzanym przez Fundację i lokalne organizacje). Warto uświadomić to sobie i wypisać wszystkie te zależności na etapie planowania konkretnej inicjatywy. Możemy wówczas lepiej ją zaprojektować i wyjść naprzeciw wszystkim interesariuszom. A jeśli nie da się w pełni zadowolić wszystkich, możemy przynajmniej postarać się o kompromisowy złoty środek.

Prawne aspekty działania organizacji

Lukas Mezger, członek Zarządu Wikimedia Deutschland

Ostatnią sesję prekonferencyjną poprowadził Lukas Mezger, członek Zarządu Wikimedia Deutschland, a w życiu pozawikimediowym prawnik wyspecjalizowany w tematyce prawa IT, własności intelektualnej i ochrony danych osobowych. Zwracał uwagę, jak wiele bardzo różnych zagadnień prawnych pojawia się w codziennym funkcjonowaniu każdego chapteru, a zwłaszcza jego zarządu.

Muszę przyznać, że z mojej perspektywy zajęcia Lukasa wniosły zdecydowanie najmniej, choć obiektywnie były przeprowadzone na bardzo przyzwoitym poziomie i dały bardzo wiele koleżankom i kolegom z innych chapterów. Ale Wikimedia Polska jest organizacją, która od zawsze przykłada do kwestii prawnych dużą wagę. Po części wynika to z wymogów, jakie ciążą na nas jako organizacji pożytku publicznego, ale w dużej mierze jest to także zasługa Zarządów wszystkich kadencji. Co oczywiście nie oznacza, że nie mamy już kompletnie nic do zrobienia. Wśród kwestii wymienionych przez Lukasa moją szczególną uwagę zwróciła tematyka konfliktów interesów, która opiera się u nas na pewnych nieformalnych zwyczajach, ale pewnie kiedyś będzie wymagała jakiejś formy kodyfikacji. Kilkoro obecnych na konferencji małych dzieci przypomniało mi później także o tym, że coraz więcej lokalnych organizacji Wikimediów ma ustalone zasady, na jakich pracownicy czy delegowani wolontariusze mogą zabierać na wyjazdy służbowe swoje pociechy. Również z tym tematem powinniśmy się, moim zdaniem, niedługo zmierzyć.

Sesje konferencyjne

Wziąłem również udział, zwykle aktywny, w następujących sesjach podczas głównej części konferencji:

Budowanie świadomości na temat Wikipedii

Natalia, ja i kolega z Indii podczas sesji o budowaniu świadomości Wikipedii

Wydawałoby się, że Wikipedia jest już tak globalną marką, że znają ją wszyscy i wszyscy z niej korzystają. Czy tak jest rzeczywiście? Nie do końca. Oczywiście, zupełnie inna jest specyfika tego rodzaju wyzwań w Polsce, a inna w krajach znacznie biedniejszych, gdzie dla wielu ludzi szalenie trudne jest uzyskanie samego dostępu do internetu, zwłaszcza na przystępnych dla nich warunkach finansowych. Ale przekładając poruszane podczas tej sesji zagadnienia na nasze podwórko: według publikowanych co miesiąc badań polskiego (wg adresów IP) internetu, Wikipedię odwiedza około połowy aktywnych internautów. Co z resztą? Nie wiedzą o Wikipedii? Nie ufają jej? Zupełnie nie potrzebują w swoim życiu żadnej wiedzy, którą można u nas znaleźć? Wolą czerpać ją z innych źródeł?

Druga kwestia: dlaczego tak niewielu spośród czytelników Wikipedii staje się jej edytorami, choćby bardzo okazjonalnymi? Czy wystarczająco powszechną jest świadomość, że edytować może każdy? Czy przycisk "Edytuj" jest wystarczająco widoczny?

Delegaci mieli bardzo wiele różnych pomysłów na rozwiązanie tej kwestii. Jak podczas większości burzy mózgów, absolutnie nie wszystkie z nich zasługiwały na dalszą pracę. Ale na początek warto pamiętać, że nasz globus z puzzli nie jest jeszcze aż tak rozpoznawalny, jakbyśmy chcieli. A nawet, jeśli ludzi kojarzą samą markę, od tego jeszcze daleka droga, by wiązali z nią wartości, na których nam zależy.

Wydarzenia integracyjne w realu

Natalia i jej współprowadzący sesję o spotkaniach w realu

Na tę sesję poszedłem przede wszystkim dlatego, że niemieccy organizatorzy poprosili o jej współprowadzenie naszą Natalię, zresztą ja też zabierałem głos w dyskusji. Podczas tego spotkania WMPL wystąpiło w roli organizacji, która ma duże i pozytywne doświadczenia w zakresie większych i mniejszych imprez integrujących społeczność, jak konferencje wiosenne i zloty zimowe, obchody urodzin Wikipedii, wikigrille itd. Nie powiem, żebyśmy my szczególnie dużo z tego wynieśli, ale miło było podzielić się doświadczeniami z koleżankami i kolegami z mniejszych chapterów i grup lokalnych.

Prawne aspekty współpracy z partnerami zewnętrznymi

Daria Cybulska podczas swojej prezentacji

Daria Cybulska, nasza rodaczka mieszkająca w Wielkiej Brytanii i pracująca tam dla Wikimedia UK, opowiedziała o kwestiach prawnych związanych ze współpracą z partnerami zewnętrznymi, takimi jak instytucje GLAM, ale nie tylko. Daria podkreślała, że zwłaszcza przy większych projektach bardzo dobrze jest zawrzeć umowę o współpracy. Ma to znaczenie zarówno prawne, jak i merytoryczne. Od strony prawnej, umowa stanowi oczywiście zabezpieczenie przed wzajemnymi roszczeniami, a także rozstrzyga wiele istotnych kwestii o charakterze typowo formalnym i organizacyjnym (np. w przypadku wikipedystów-rezydentów pracujących w instytucjach GLAM: jak będzie finansowane wynagrodzenie rezydenta? jakie warunki pracy muszą zostać mu zapewnione? do kogo należą prawa autorskie do dzieł, które wykona w ramach obowiązków służbowych? na jakiej licencji będą udostępniane?). Ale proces tworzenia czy wręcz negocjowania umowy sprzyja również dogłębnej refleksji po obu stronach, zwłaszcza u partnera, na temat celów i oczekiwań wobec projektu. Jeśli okaże się, że wizje obu stron są zbyt różne, jest to jeszcze bezpieczny moment na rezygnację z projektu. Z kolei wymóg uzyskania pod umową podpisu odpowiednio wysoko umocowanej osoby (np. dyrektora placówki) niejako tylnymi drzwiami powoduje, że współpraca z Wikimediami staje się faktem znanym również na wysokich szczeblach w danej instytucji.

Po prezentacji Darii zgromadzeni na sesji zostali podzieleni na dwie grupy. Sama Daria poprowadziła dodatkowe warsztaty dla przedstawicieli organizacji Wikimediów, które dopiero zaczynają czy planują współpracę z partnerami zewnętrznymi. W drugiej grupie znaleźli się reprezentanci głównie większych i zamożniejszych chapterów, od lat prowadzących projekty z partnerami. W tym gronie, gdzie zasiadłem i ja, dyskutowaliśmy o praktycznych problemach pojawiających się przy realizacji tego rodzaju inicjatyw.

Współpraca z zespołem social media Fundacji Wikimedia

Była to pierwsza z sesji zorganizowanych przez Dział Komunikacji Fundacji Wikimedia, na które chodziłem jako członek Zarządu WMPL odpowiedzialny m.in. za działania komunikacyjne. Tematem tego akurat spotkania była koordynacja działań w obszarze mediów społecznościowych i blogów. Reprezentanci WMF opowiadali, w jaki sposób można proponować tematy i materiały do ekspozycji międzynarodowej. Warto tu dodać, że WMPL jest od dłuższego czasu zaangażowane w tego typu współpracę z WMF, więc mieliśmy poczucie, że jesteśmy trochę wśród starych znajomych. Pracownicy WMF odpowiadali też na praktyczne pytania od osób prowadzących konta w mediach społecznościowych w imieniu różnych społeczności Wikimediów.

Spotkanie regionalne CEE

Kaarel z Estonii nawoływał na spotkanie CEE przy pomocy tradycyjnie środkowoeuropejskiej harmoszki

Tradycyjnie już podczas konferencji odbyły się także spotkania grup regionalnych i tematycznych. W naszym przypadku była to oczywiście grupa Wikimedia CEE, czyli blok złożony ze społeczności z europejskich państw postkomunistycznych, azjatyckich republik byłego ZSRR, a także Niemiec, Austrii, Grecji, Cypru i Turcji. Stowarzyszenie Wikimedia Polska należy do wiodących pod wieloma względami członków tej grupy regionalnej. Dwoma głównymi tematami spotkania były: trwający właśnie międzynarodowy konkurs edycyjny CEE Spring oraz przygotowania do regionalnej konferencji CEE Meeting, którą będziemy gościć pod koniec września w Warszawie. Szczególnie dużo uwagi poświęcono trwającym obecnie pracom Komitetu Programowego CEE Meeting 2017. Pojawił się także temat wyboru organizatora następnej edycji, ale został póki co odłożony na później, bowiem koleżanki i koledzy z Wikimedia Czechy, którzy zostali wcześniej wstępnie wytypowani jako organizatorzy CEE Meeting 2018, przekazali, iż nie podjęli jeszcze ostatecznej decyzji, czy faktycznie chcą się podjąć tego zadania. Omawiany był także wkład regionu CEE w trwające właśnie prace nad strategią całego naszego ruchu.

Wikidane a GLAM

Wziąłem również udział w bardzo mocno technicznej pod względem tematyki sesji, dotyczącej udziału naszych partnerów zewnętrznych, zwłaszcza instytucji GLAM, we współtworzeniu naszego repozytorium ustrukturyzowanych danych, czyli Wikidanych (WD). Prowadzącymi byli przedstawiciel zespołu deweloperów Wikidanych, działającego przy Wikimedia Deutschland, a także aktualny wikipedysta-rezydent przy centrali UNESCO w Paryżu. Prezentacja daleka była od hurraoptymizmu, prowadzący podkreślali, że choć bazy partnerów zewnętrznych są ogromnie cennym źródłem nowych danych dla WD, to ich integracja z bardzo rozbudowaną już strukturą WD nie zawsze jest rzeczą prostą. Myślą przewodnią sesji było, iż niezbędna jest współpraca osób posiadających dogłębną wiedzę merytoryczną z danej dziedziny wiedzy (wikipedystów-rezydentów, pracowników instytucji GLAM, wikipedystów edytujących hasła z danego zakresu tematycznego) z osobami o kompetencjach typowo technicznych, dobrze znających się na technicznych aspektach WD czy na architekturze i obróbce baz danych.

Zaangażowanie wolontariuszy w projekty współpracy zewnętrznej

Julia Kirchner z Wikimedia Deutschland oraz Isla Haddow-Flood z WikiAfrica poprowadziły sesję dotyczącą problemu angażowania wolontariuszy, zarówno wikimedian, jak i ochotników spoza naszego środowiska, w projekty współpracy zewnętrznej, np. z partnerami GLAM. Po krótkim wprowadzeniu ze strony prowadzących, większość sesji miała postać dyskusji w grupach roboczych. Mówiliśmy m.in. o trudnym szukaniu równowagi między zaangażowaniem w projekty wolontariuszy i płatnego personelu. Zgodziliśmy się, że często udział pracowników pomaga zapewnić projektowi należytą opiekę administracyjną, organizacyjną itd. Może jednak działać demotywująco na wolontariuszy. Ważne jest zatem, aby jasno wyznaczyć zakres zadań pracowników. Społeczność powinna mieć poczucie, że nikt nie dostaje pieniędzy za to samo, co wolontariusze robią za darmo. Pracowników lepiej używać do zadań z różnych powodów bardziej uciążliwych czy monotonnych, starając się jednocześnie zapewnić wolontariuszom jak najwięcej przyjemności z pracy przy projekcie.

Komitet ds. Komunikacji WMF

Kolejne spotkanie zorganizowane przez Dział Komunikacji WMF dotyczyło wpływu społeczności i chapterów na działania WMF w tym zakresie, a także lepszej wymiany doświadczeń i materiałów. WMF przedstawiło dwie konkretne propozycje. Po pierwsze, chce powołać doradczy Komitet ds. Komunikacji, złożony z relatywnie małej (do 15 osób) grupy wolontariuszy z całego świata, powoływanych na dość krótkie kadencje (do dwóch lat), którzy mają na co dzień blisko współpracować z Działem Komunikacji WMF, opiniować rozmaite pomysły i inicjatywy, brać udział w planowaniu itd. Procedura wyboru członków byłaby najprawdopodobniej dość zbliżona do rozwiązań stosowanych np. przy FDC. Po drugie, padła propozycja powołania zamkniętej grupy służącej konsultacjom i wymianie doświadczeń między osobami zajmującymi się obecnością Wikimediów w mediach tradycyjnych na całym świecie. Wzorem jest tu podobna grupa, istniejąca z powodzeniem od dłuższego czasu, przeznaczona dla osób zajmujących się mediami społecznościowymi. Później nastąpiła dyskusja, w której m.in. pozwoliłem sobie pokreślić, jak ważny jest dla nas, jako ludzi zajmujących się komunikacją Wikimediów w poszczególnych krajach, łatwy dostęp do wiedzy i doświadczenia, a w razie potrzeby też porad, koleżanek i kolegów z WMF oraz z innych organizacji lokalnych. Zostało to przyjęte z dużym zrozumieniem.

Budowanie strategii komunikacyjnej

Wzięliśmy także udział w sesji dotyczącej tworzenia strategii komunikacyjnej dla konkretnych wydarzeń czy projektów, realizowanych w ramach naszej działalności. Pracownicy WMF tłumaczyli i niejako dostosowywali do specyfiki Wikimediów różne narzędzia i pojęcia znane z pracy w komunikacji jako takiej: jak zasięg, grupa docelowa, kanały dotarcia itd.

A poza sesjami...

Jak powiedział otwarcie jeden z członków Zarządu Wikimedia Deutschland, konferencje berlińskie, oprócz swojej niezaprzeczalnej wartości merytorycznej, służą też robieniu "wikipolityki". Pod tym pojęciem miał na myśli nawiązywanie bezpośrednich, osobistych relacji z ludźmi, z którymi znajomość jest ważna w pracy np. członka Zarządu WMPL. Konferencja daje bardzo łatwy, osobisty dostęp do szeregu ważnych postaci z Fundacji Wikimedia, na czele z jej dyrektor wykonawczą, ale także pracownikami mniej eksponowanymi medialnie, za to robiącymi bardzo ważne rzeczy, zwłaszcza z punktu widzenia interesów WMPL. Równie ważne są relacje z członkami władz i ważnymi pracownikami innych organizacji lokalnych. Np. ostatnio dwie nasze istotne organizacje partnerskie, Wikimedia Estonia i Wikimedia Czechy, zatrudniły nowe dyrektor wykonawcze. Konferencja była świetną okazją, by poznać się osobiście i nawiązać kontakt bardzo ułatwiający przyszłe wspólne przedsięwzięcia. Krótko mówiąc, liczne dyskusje kuluarowe również stanowiły bardzo ważną część konferencji.