Użytkownik:Powerek38/CEE Meeting 2016

Niniejsza relacja stanowi integralną część mojego sprawozdania członka Zarządu Stowarzyszenia Wikimedia Polska za sierpień 2016, dostępnego w całości tutaj. Polecam również sprawozdania innych członków naszej delegacji, np. Polimerka.

Informacje ogólne

Co to jest CEE Meeting?

W ostatnich latach w światowym ruchu Wikimediów postępuje tendencja do tego, aby lokalne organizacje wikipedystów z poszczególnych państw (tzw. chaptery) współpracowały nie tylko z Fundacją Wikimedia (WMF), naszą centralą w USA (tworząc niejako gwiaździsty schemat organizacyjny ruchu), ale także bezpośrednio ze sobą nawzajem, zarówno bilateralnie, jak i w grupach regionalnych. Stowarzyszenie Wikimedia Polska (WMPL) należy do regionu określanego jako Wikimedia CEE (Central & Eastern Europe), który obejmuje państwa od Niemiec i Austrii na zachodzie aż po Turcję i wszystkie (także geograficznie azjatyckie) republiki poradzieckie na wschodzie.

CEE Meeting to doroczna konferencja tej grupy regionalnej, organizowana za pieniądze WMF i z udziałem licznych przedstawicieli Fundacji. W tym roku na czele delegacji z USA stała osobiście Katherine Maher, dyrektor wykonawcza WMF, czyli najważniejszy i najwyższy rangą płatny pracownik Wikimediów na świecie. Zasadniczo każda organizacja krajowa ma prawo wysłać dwóch przedstawicieli ze środków WMF, jednak Wikimedia Polska tradycyjnie już (z powodów, które pokażę niżej) wystawia sześcioosobowy skład, wyjazd czterech osób finansując ze środków własnych, co jest opcją dostępną dla wszystkich chapterów, które na to stać.

Kogo wysłaliśmy?

W tym roku Zarząd WMPL zdecydował o wystawieniu delegacji w następującym składzie:

Tomasz Ganicz (Polimerek) - prezes WMPL, członek Komitetu Programowego CEE Meeting 2016
Michał Buczyński (Aegis Maelstrom) - wiceprezes WMPL, członek Komitetu ds. Rozdziału Funduszy (FDC) Fundacji Wikimedia
Natalia Szafran-Kozakowska (Magalia) - etatowa pracownica WMPL na stanowisku specjalistki ds. komunikacji, jedna z międzynarodowych koordynatorek konkursu CEE Spring 2016
Krzysztof Machocki (Halibutt) - etatowy pracownik WMPL na stanowisku rzecznika prasowego, rozwijający także metodologię szkoleń z Wikipedii
Paweł Marynowski (Yarl) - projektowy (umowa o dzieło) pracownik WMPL na stanowisku koordynatora konkursów fotograficznych, deweloper rozwiązań informatycznych do masowego wgrywania zdjęć na Wikimedia Commons
i ja: Jarosław Błaszczak (Powerek38) - członek Zarządu WMPL, odpowiedzialny za sprawy płatnych pracowników oraz nadzór nad działaniami promocyjnymi i PR

Dlaczego ja?

Głównym powodem włączenia mnie do delegacji był fakt, iż w czerwcu 2016 Walne Zebranie Członków WMPL wybrało mnie w skład Zarządu. Podczas posiedzenia poświęconego wyborowi delegacji Zarząd uznał, iż każdy z jego członków, o ile wyraża taką chęć i jest w stanie poświęcić kilka dni swojego czasu, powinien poznać osobiście przedstawicieli WMF i naszych regionalnych partnerów, ponieważ znajomości te bardzo ułatwiają sprawne i efektywne funkcjonowanie w międzynarodowym środowisku osób zarządzających (zawodowo lub wolontariacko) organizacjami wspierającymi wikipedystów na całym świecie. Dodatkowo moim głównym dotychczasowym wkładem w prace Zarządu przez te pierwsze miesiące urzędowania były, przyniesione z pracy zawodowej jako dyrektor zarządzający firmy rodzinnej, umiejętności i doświadczenia pomagające w zarządzaniu WMPL nie tylko jako społecznością, ale też jako konkretną strukturą organizacyjną, zwłaszcza płatnymi pracownikami. Większość uczestników CEE Meeting stanowią członkowie zarządów chapterów oraz wysokiej rangi płatni pracownicy chapterów i Fundacji, stąd jest bardzo wiele okazji (korzystałem z nich aktywnie!) do wymiany doświadczeń w tej dziedzinie.

Nasz wkład w konferencję

O ile ja pojechałem głównie po kontakty i naukę, zupełnie debiutując w międzynarodowym środowisku Wikimediów (co nie oznacza, że nie zabierałem głosu w dyskusjach warsztatowych czy że nie prowadziłem ważnych rozmów kuluarowych), o tyle pozostali członkowie delegacji wnieśli niezwykle wartościowy wkład w program merytoryczny konferencji.

Nasza rola w CEE

Zanim jednak przedstawię go szczegółowo, ważna uwaga ogólna. Wikimedia Polska cieszy się w CEE powszechną opinią, nie bójmy się tego określenia, jednego z regionalnych liderów. W porównaniu z większością organizacji w regionie jesteśmy dość zamożni (zwłaszcza dzięki środkom z OPP), dobrze zorganizowani, nieźle zarządzani i mamy dużo doświadczeń w szerokiej gamie zagadnień. Wie o tym Fundacja, wiedzą też nasi partnerzy. Z jednej strony jest to bardzo miłe, gdyż regularnie słyszymy miłe słowa na swój temat. Ale z drugiej strony, oznacza to także dodatkowe zobowiązania dla nas i oczekiwania wobec nas. Wiadomo, że chapter złożony z garstki wolontariuszy żyjących (w sensie kosztów organizacyjnych) na garnuszku WMF napotka więcej trudności przy organizacji wielu rzeczy niż my, z naszymi czterema etatami płatnych pracowników i dość profesjonalnym zarządzaniem na poziomie wolontariackiego Zarządu. Dlatego od nas oczekuje się, że będziemy w wielu dziedzinach wypracowywać wzorce postępowania i dzielić się nimi z mniejszymi partnerami z regionu.

Nasze prezentacje

Temu celowi podporządkowana była większość prezentacji naszych reprezentantów. Pod nieobecność Marty Moraczewskiej nasze działania GLAM reprezentował nadzorujący je w Zarządzie Polimerek, który przedstawił projekt EtnoKarpaty (slajdy z prezentacji), realizowany w strategicznym partnerstwie z Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Przy okazji rozpoczęliśmy rekrutację zagranicznych wikipedystów, pragnących wesprzeć swoją pracą wyprawy w części Karpat położone poza Polską. Michał Buczyński dzielił się doświadczeniami nie tyle z samej pracy w Zarządzie WMPL, co przede wszystkim w komitecie finansowym Fundacji Wikimedia. Podpowiadał koleżankom i kolegom, jak prawidłowo tworzyć wnioski grantowe kierowane do WMF (opis prezentacji).

Bardzo ciekawie podzielił się zadaniami konferencyjnymi nasz dział komunikacji, który mam zaszczyt nadzorować z ramienia Zarządu WMPL. Natalia miała dwie prezentacje dotyczące działań kierowanych bardziej do społeczności. Jedna z nich dotyczyła budowania lokalnych środowisk wikimedian poprzez małe spotkania w realu (opis prezentacji, Etherpad z całej sesji). Drugie wystąpienie nasza specjalistka ds. komunikacji przygotowała wspólnie z Nikolą Kalchevem z bułgarskiej Wikipedii. Natalia i Nikola należeli do międzynarodowego zespołu koordynatorów konkursu edycyjnego CEE Spring 2016, któremu WMPL zapewniło zaplecze administracyjne i organizacyjne. Na CEE Meeting konkurs ten został obszernie podsumowany (opis prezentacji), przedyskutowano też pomysły na jego ulepszenie w przyszłości. Z kolei Krzysiek skupił się na pracy mającej wychodzić z wiedzą o Wikipedii poza nasze środowisko. Jego pierwsza prezentacja dotyczyła nowego podejścia do warsztatów dla początkujących edytorów (slajdy z prezentacji, opis prezentacji). W drugiej podzielił się tajnikami swojej codziennej pracy jako jeden z najlepszych w światowej społeczności Wikimediów - jestem o tym głęboko przekonany - rzeczników prasowych (slajdy z prezentacji, opis prezentacji).

Z kolei Yarl reprezentował nas w części obrad dotyczącej rozwoju technicznego Wikimediów. Zaprezentował stworzone przez niego, przy współfinansowaniu WMF i WMPL, narzędzie Pattypan, służące do masowego ładowania plików na Wikimedia Commons, zaprojektowane specjalnie z myślą o uczestnikach projektów GLAM (slajdy z prezentacji, pliki instalacyjne do pobrania). Zostało ono bardzo ciepło przyjęte przez licznie zgromadzonych uczestników tej sesji.

Czego się dowiedziałem i nauczyłem?

W tej części chciałbym opowiedzieć o tych prezentacjach czy elementach spotkania, z których osobiście wyniosłem najwięcej. Pełny program wydarzenia dostępny jest tutaj.

Nowe podejście WMF do społeczności

Bardzo ciekawe było, nie ujęte w zasadniczym programie, a dodane w ostatniej chwili do ceremonii otwarcia, przemówienie Asafa Bartova z WMF. Asaf zaprezentował nowe podejście WMF do wspierania lokalnych społeczności. Dotąd były one dzielone na tzw. Global North (bogatsze państwa wyżej rozwinięte, w tym Polska) i Global South (biedniejsza część świata). Teraz wprowadzane są dwie zasadnicze zmiany. Po pierwsze, podział będzie na trzy grupy:

społeczności stabilnie funkcjonujące i nie wymagające proaktywnego wsparcia WMF (co najwyżej w formie grantów)
społeczności z pewną grupą aktywnych wolontariuszy, wymagające proaktywnych działań WMF
społeczności istniejące głównie na papierze, pozbawione aktywnych lokalnych wolontariuszy - na nie Fundacja nie będzie przeznaczała zasobów, dopóki nie pojawi się tam choćby mała grupa aktywnych edytorów.

Po drugie, społeczności definiowane będą nie tylko poprzez kryterium geograficzne. Mogą też być nimi całe projekty. Postanowiono przykładowo, że o ile społeczności Wikipedii w języku polskim, niemieckim czy angielskim są zdecydowanie w grupie 1, o tyle wszystkie wersje językowe Wikiźródeł będą póki co w grupie 2, bowiem jest to projekt potrzebny, a zaniedbany. Analogicznie do grupy 3 zostały włączone wszystkie edycje językowe Wikinews i raczej stamtąd już nie wyjdą, bowiem WMF uważa ten projekt za skazany już w zasadzie na powolną śmierć naturalną.

Wikidane - niedoceniane cudo

Jednym z ważnych bohaterów konferencji był projekt Wikidane, który chwalono jako zdecydowanie najbardziej udaną nowość wdrożoną przez Wikimedia w ostatnich latach. Mówiło o nim kilku prelegentów. Wspomniany już Asaf Bartov pokazał je w ujęciu zupełnie dla początkujących. Osobiście ten poziom uczenia się Wikidanych mam już za sobą i nie wniosło to za wiele do mojej wiedzy, ale w wystąpieniu Asafa moją uwagę przykuł nieco inny aspekt. Otóż można było wspaniale nauczyć się argumentacji, która przekonująco pokazuje, dlaczego Wikidane - na pierwszy rzut oka bardzo techniczne i nudne - są tak kluczowe dla przyszłości naszego ruchu.

Znacznie bardziej zaawansowane były warsztaty, które poprowadził Tobias Schönberg z Austrii. Pokazał on, jak w relatywnie łatwy sposób, przy pomocy zapytań SPARQL, każdy może korzystać z ogromnego zasobu danych, jakie zebrały już Wikidane. W kilka chwil możemy wygenerować np. listę wszystkich opisanych w dowolnej Wikipedii osób, które (przypadkowe przykłady) urodziły się w 1878 w Wiedniu, a zmarły w 1935. Kryteria można ustalać dowolnie. Możemy też ustalić np. najpopularniejsze imię wśród encyklopedycznych kobiet z Wielkiej Brytanii urodzonych w latach 1960-1980. Dane mogą być pokazywane na wykresach, mapach itd. Możliwości zapytań są miliardy. I tym samym Wikidane stają nie tylko repozytorium danych dla naszych projektów, ale też cennym darem Wikimediów dla wszystkich ludzi szukających wygodnie podanych danych statystycznych. Tak samo, jak Commons od wielu lat są cennym źródłem multimediów, nie tylko dla wikipedystów. Oto slajdy Tobiasa i jego opis prezentacji z przykładowymi zapytaniami.

Doceńmy technicznych magików!

Wikimedia Austria szykuje na przyszły rok projekt hackathonu wiedeńskiego. Ma to być duża impreza dedykowana osobom chcącym wykonywać w projektach Wikimediów prace o charakterze typowo informatycznym - programowanie, kodowanie itd. Organizatorzy chcą z jednej strony docenić obecnych wikipedystów działających w tym obszarze. Ale jednocześnie koleżanki i koledzy z Austrii chcą zaprosić programistów spoza Wikimediów, aby spróbowali zmierzyć się z licznymi wyzwaniami, jakie pasjonaci tej dziedziny mogą u nas znaleźć. Głównej imprezie w Wiedniu ma towarzyszyć szereg wydarzeń uzupełniających, takich jak spotkania bardziej lokalne. Mogę ujawnić, że Zarząd WMPL bardzo poważnie rozważa, choć nie ma jeszcze decyzji, aby jedną z nich zorganizować w Polsce.

Za kulisami Fundacji

Bardzo ciekawa była sesja prowadzona przez Nataliję Tymkiw (Antananę), która - po wielu latach kierowania chapterem na Ukrainie - weszła niedawno w skład globalnej Rady Powiernicznej WMF (gdzie zresztą jest już też nasz rodak Dariusz Jemielniak - Pundit). Było to spotkanie adresowane raczej do osób zajmujących się tą mocno organizacyjną stroną Wikimediów, ale ja do takich należę. Obecna była także dyrektor wykonawcza WMF Katherine Maher, a zatem mogliśmy poznać wiele kwestii w perspektywie zarówno organu nadzorczego, jakim jest Rada, jak i korpusu płatnych pracowników, którymi dowodzi Katherine. Była to dyskusja niewątpliwie hermetyczna dla osób z zewnątrz, ale w naszym gronie bardzo żywa i niezmiernie ważna. Poruszono m.in. takie kwestie jak niedostateczna transparentność prac Rady, zbyt skomplikowany system powoływania jej członków (a zdaniem wielu też nie dość demokratyczny), a także tworzony właśnie fundusz żelazny (endownment) Wikimediów.

A co za rok?

Jednym z elementów konferencji była też dyskusja nad wyborem gospodarza przyszłorocznej edycji. Nie podjęto ostatecznej decyzji, bowiem zgłoszono dwie świetne propozycje - naszą i czeską. Nasza delegacja włożyła naprawdę dużo pracy w przekonanie wszystkich, że przy całej sympatii do koleżanek i kolegów znad Wełtawy, my zrobimy to ciekawiej i lepiej organizacyjnie. W związku z remisem w pierwszej rundzie, we wrześniu prowadzony jest konkurs pisemnych ofert. Trzymajcie za nas kciuki!