Plan działań 2021/Edukacja
Wikimedia mają wielką wartość dydaktyczną – nie tylko stanowią bazę materiałów edukacyjnych, ale też, jako środowisko aktywności, umożliwiają rozwój wikimedianom. Zestaw umiejętności nabywanych dzięki zaangażowaniu w ruch Wikimedia pokrywa się z wytycznymi UNESCO dla edukacji XXI wieku. Uczymy wyszukiwania informacji i oceny ich źródeł, postaw prospołecznych, takich jak współpraca i wolontariat, korzystania z narzędzi cyfrowych, tworzenia tekstów. Ponadto uczniowie, studenci, nauczyciele oświatowi i akademiccy tworzą wiele cennych treści, które często trafiają do szuflady, a mogą trafić do nas. Z drugiej strony, by się rozwijać, ruch Wikimedia potrzebuje odpowiednio uformowanych ludzi.
Z tych wszystkich powodów Wikimedia Polska od 2019 prowadzi działania w obszarze edukacji i szkolnictwa wyższego. Uczymy o Wikimediach i o tym, co ruch Wikimedia daje światu.
Wikiszkoła[edytuj | edytuj kod]
Nasz flagowy projekt w obszarze edukacji to cyfrowy kurs dla nauczycieli pod nazwą Wikiszkoła. Jest to projekt wieloletni, do którego przygotowania rozpoczęliśmy w 2020 roku. Wikiszkoła to przygotowywany przez Stowarzyszenie internetowy kurs typu MOOC (ang. Massive Open Online Course, masowy otwarty kurs online).
Kurs jest skierowany do nauczycieli i edukatorów. Jesteśmy małą organizacją, a chcemy, żeby nasze treści mogły zagościć w większości polskich szkół. Dlatego zamiast szkolić bezpośrednio uczniów czy studentów, planujemy szkolić nauczycieli i w ten sposób dotrzeć za ich pośrednictwem do znacznie większej grupy uczniów (tzw. metoda train the trainers).
Nasze plany na 2021 są kontynuacją i dostosowaniem planów na rok 2020. Działania założone do zrealizowania w minionym roku zostały w znacznej części opóźnione przez pandemię.
Cele wieloletnie Wikiszkoły:
- Stworzenie metodami partycypacyjnymi narzędzi edukacyjnych do prowadzenia pilotażowych lekcji na temat kompetencji cyfrowych z wykorzystaniem Wikipedii,
- Zwiększenie wiedzy i znaczące podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie nauczania kluczowych kompetencji cyfrowych,
- Wzmocnienie postaw prospołecznych w społecznościach uczniowskich uczestniczących szkół,
- Trwała obecność zaszczepionej wiedzy i narzędzi w programie i ekosystemie szkoły.
W tym roku planujemy:
- dokończyć tworzenie treści kursu i konfigurację platformy internetowej opartej o oprogramowanie Moodle,
- przeprowadzimy 5-tygodniowy pilotaż na grupie około 15 nauczycieli,
- wprowadzimy zmiany i poprawki na bazie uwag zgłoszonych w trakcie pilotażu,
- we wrześniu otworzymy w pełni zbudowany kurs na nauczycieli z całego kraju, rozpoczynając jego pierwszą edycję,
- z pomocą zaprzyjaźnionych ekspertów przygotujemy przykładowe scenariusze wikilekcji, czyli zajęć z wykorzystaniem zasobów Wikipedii,
- będziemy też prowadzić i uczestniczyć w lekcjach online w klasach.
Z punktu widzenia długofalowego rozwoju projektów Wikimedia działania w obszarze edukacji mają szczególne znaczenie. Stwarzają możliwość zaszczepienia idei dzielenia się wiedzą i (szerzej) aktywności wolontaryjnej u młodzieży (3. cel wieloletni “Wzmocnienie postaw prospołecznych w społecznościach uczniowskich“). Dzięki tym działaniom zwiększamy szanse na dołączenie ucznia do projektu w trakcie nauki w szkole lub w późniejszym terminie. Są to więc działania komplementarne do pozyskiwania nowych edytorów za pośrednictwem edytonów, szkoleń i innych metod.
Z uwagi na oddziaływanie na uczniów nie-wprost – za pośrednictwem przeszkolonych nauczycieli – ważnym kryterium sukcesu Wikiszkoły jest osadzenie naszego kursu w powtarzalnych procesach edukacyjnych każdej szkoły (cel 4.). Tylko wtedy ciągła obecność przygotowanych przez nas treści nie będzie zależała od przychylności pojedynczego nauczyciela. Pod koniec 2020 roku otrzymaliśmy od jednej ze szkół-partnerów informację o zamiarze umieszczenia oceny z zajęć z Wikipedią na świadectwie szkolnym. Takie umocowanie zapewnia powtarzalność kursu w kolejnych rocznikach.
W 2021 będziemy zabiegać o podobne osadzenie kursu w procesie edukacji w większej liczbie szkół. Chcemy zbudować rozpoznawalność podobną do tej, jaką osiągnęliśmy w sektorze GLAM.
Siecowanie i inne działania w obszarze edukacji[edytuj | edytuj kod]
W 2021 będziemy nadal rozwijać i wzmacniać sformułowane w 2020 roku założenia i zasady współpracy z nauczycielami i szkołami:
- budowanie kontaktów osób ze Stowarzyszenia, w tym wolontariuszy, ze środowiskiem nauczycielskim (spotkania, konwersacje grupowe, konferencje, współpraca przy ich webinarach, programach konferencji itd.),
- oswajanie środowiska ze Stowarzyszeniem i marką Wikimedia Polska oraz Wikipedii poprzez obecność wikimedian na spotkaniach środowiska, kontakt online itp.,
- stałe i merytorycznie przemyślane, a zarazem atrakcyjne, prezentowanie projektów Wikimedia wraz z narzędziami jako wartościowego elementu zajęć lekcyjnych,
- stałe (i zbalansowane na granicy: mentoring w trybie osobistym a samodzielny distance learning) szkolenie przedstawicieli środowiska z Wikimediów, w tym narzędzi pod kątem wprowadzania wikiknow-how do zajęć lekcyjnych
- przyjazne monitorowanie już wprowadzonych w danych szkołach wikimodułów, otwartość na propozycje zmian zgłaszanych przez środowisko
- ocena pod kątem “jakość, nie ilość”. Ważniejsze, by nawet niewielkie elementy warsztatu wikimediowego ostały się na dłużej w programie danej szkoły czy klasy, niż żeby intensywność i zasięg wypaliły lidera w szkole i popsuły mu np. relacje kadra – on, dyrekcja – on, rodzice – on.
- otwartość na prośby o wsparcie ze strony środowiska czy szkół działających z wiki.
Będziemy też rozwijali sieć przyjaciół edukacji WMPL poprzez obecność na kluczowych wydarzeniach. Zorganizujemy także dwie “jednodniówki edukacyjne” (mini-konferencji dla edukatorów), na wiosnę, w ramach Tygodnia Otwartej Edukacji, i jesienią.
Współpraca z uniwersytetami[edytuj | edytuj kod]
Będziemy nawiązywali partnerstwa na poziomie ponad- lub międzywydziałowym. Pilotażowym projektem jest współpraca z Uniwersytetem Adama Mickiewicza. Powstała tam międzywydziałowa grupa zainteresowanych nauczycieli akademickich. Tworzą się grupy tematyczne złożone z nauczycieli i studentów, które przypominają wikiprojekty znane z Wikipedii. Grupom tematycznym pomagają chętni wikipedyści i wikipedystki, dzieląc się doświadczeniem edycyjnym i pomagając opublikować artykuły na dobrym poziomie wikiwarsztatowym.
W 2021 będziemy także przygotowywali się do poszerzania tego rodzaju współpracy na inne uczelnie, by wyjść z szerszą ofertą w 2022. Planujemy wspólne wypracowanie planu na 2022 z pracownikami i władzami Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Łódzkiego.
