Plan działań 2022/Edukacja

Poniższe cztery cele zostały sformułowane w strategii edukacji WMPL na przełomie 2019/2020. Pozostają one w prawie niezmienionym kształcie, ponieważ pomyślane były uniwersalnie, z myślą o wieloletniej pracy.

W 2022 chcemy poszerzyć działalność o zaoferowanie sposobów uczenia się przez całe życie (ang. life long learning) i atrakcyjnego oraz efektywnego podnoszenia kompetencji wśród osób młodych i dorosłych.

Ze względu na wpływ ograniczeń związanych z pandemią COVID-19 na polski system edukacji, nasze działania w tym obszarze potrzebują zachować duży stopień elastyczności. Dlatego podzieliliśmy zadania na kluczowe i warunkowe („na szóstkę”), czyli te o niższym priorytecie, do zrealizowania w miarę możliwości (naszych i naszych partnerów).

Zespół

Stan osobowy w 2021: 2 etaty

Planowany stan osobowy w 2022: 3 etaty

Stworzenie narzędzi do prowadzenia zajęć na temat kompetencji cyfrowych z wykorzystaniem Wikipedii

Fundamentem pracy w obszarze edukacji w roku 2022 będzie stworzenie zestawu narzędzi i nowych treści lub nowych sposobów prezentacji istniejących treści.

Przykłady wdrażania narzędzi i metod pracy nasi odbiorcy i potencjalni partnerzy mogą poznać także poprzez zawartość broszury o działaniach edukacyjnych (wersja online i drukowana) opublikowanej jesienią 2021. Portal Wikiszkoła.pl uruchomiony w 2021 r. zbiera z kolei najważniejsze informacje o wikiedukacji, jest bazą scenariuszy lekcji z wykorzystaniem Wikipedii, jest wyjściową propozycją dla edukatorów do korzystania z zasobów Wikimedia Commons pod kątem podstawy programowej.

Wikizeszyty i specjalnie dostosowane do potrzeb szkół audio nagrania haseł opracowane w 1. roku pandemii również znajdują się na stronach portalu, tak jak i krótkie filmy o Wikipedii, otwartych zasobach, źródłach, wikiedukacji i in. wyprodukowane na sam koniec 2020 r., a szerzej promowane przez cały 2021 r.

Kolejne cele (2–4) będą wykorzystywać opisane w tej sekcji materiały i narzędzia.

Programy

Program	Opis
Kurs online typu MOOC dla nauczycieli i bibliotekarzy	Kurs wprowadza nauczycieli i nauczycielki w historię, ideę i zasady tworzenia oraz korzystania z Wikipedii oraz jej projektów siostrzanych. Kurs ma za zadanie wskazać potencjał i możliwości wykorzystania tych treści i zasobów w nauczaniu.
Produkcja lekcji wideo o sztuce z Katalyst Education	Wyprodukowanie kilkudziesięciu krótkich filmów edukacyjnych, w postaci wideolekcji zgodnych w 100% z polską podstawą programową przedmiotu Plastyka dla klas 4–7, do darmowego udostępnienia uczniom i nauczycielom. Naszym celem będzie to, aby korzystanie z filmów było wśród uczniów uczących się danego przedmiotu powszechne. Finansowanie zostanie pokryte z grantu Wikimedia Foundation.

Programy warunkowe

Program	Opis
Opracowanie koncepcji scenariuszy lekcji muzealnych z elementami wiki	Współpraca z działami edukacji muzeów i przygotowanie pod pilotaż wikiedukacji muzealnej w 2023 r., której celem ma być łączenie Edukacji i GLAM.
Pozyskiwanie nowych, katalogowanie i wyeksponowanie już istniejących zasobów do edukacji regionalnej w szkołach jako tematyki obecnej w podstawie programowej	przegląd zasobów w Wikimedia Commons pod kątem podstawy programowej

Zwiększenie wiedzy i znaczące podniesienie kompetencji w zakresie kluczowych kompetencji cyfrowych

Uczenie się przez całe życie i interdyscyplinarność oraz umiejętność pracy w grupie to ważne kompetencje przyszłości. W naszych działaniach łączymy różne środowiska, przedstawiając idee i narzędzia wokół projektów Wikimedia jako uniwersalne i przydatne na każdym etapie rozwoju.

Uważamy, że wykorzystanie kapitału środowiska dydaktyczno-naukowego w Wikimediach jest kluczowe, szczególnie że spotyka się z pełnym zrozumieniem współdziałania po drugiej stronie, a wielu akademików jest nawet członkami naszego Stowarzyszenia lub aktywnymi wikipedyst(k). Wikiprojekty akademickie będą mieć swoje kontynuacje lub otwierane nowe ścieżki. Z uczelniami powiązane są biblioteki – staramy się sieciować wydziały i kierunki tak z nami, jak i z tymi właśnie jednostkami uczelnianymi, co już daje dobre efekty w postaci czy to użyczania fizycznej przestrzeni do edytowania, współorganizacji wydarzeń, czy udostępniania źródeł, partycypowania w nagrodach książkowych w przypadku konkursów itp.

Z kolei kurs online, który po testach ruszy w tym roku, będzie w pięciu głównych modułach (lekcjach) zawierał treści zarówno dla nauczycieli niższych poziomów nauczania, jak i dla tych z poziomu uniwersyteckiego oraz – odpowiadając na powszechnie zgłaszane nam zapotrzebowanie – także dla pracowników bibliotek. Ważną częścią kursu będzie obszerna biblioteka publikacji oraz scenariusze wikilekcji, z których część – opracowana przez nauczyciel(k)i z programu Wikiszkoła – jest już dostępna w przestrzeni portalu Wikiszkoła.

Cały czas pamiętamy o młodszych: wersje online materiałów do edukacji klimatycznej są już na stronie Wikiszkoła.pl i będą jeszcze uzupełnione. Szkoły z pilotażu, zgodnie z założeniami programu, będą mieć lekcje pokazowe z Eko WikiPaczkami. Kontynuując wikiprojekty szkolne, gdzie udzielamy konsultacji merytoryczno-szkoleniowych i wsparcia w realizacji, będziemy opracowywać szerszy program wsparcia – skierowany bezpośrednio do uczniów, mających wartościowe pomysły na wikiedukację.

Jak sprawdzimy, czy idziemy we właściwym kierunku?

250 przeszkolonych osób dorosłych
500 uczniów przeszło lekcje z elementami otwartej wiedzy i obsługi Wikipedii

Programy

Program	Opis
Kurs online dla nauczycieli i bibliotekarzy	Pierwsza edycja kursu. Kurs wprowadza nauczycieli i nauczycielki w historię, ideę i zasady tworzenia oraz korzystania z Wikipedii oraz jej projektów siostrzanych. Kurs ma za zadanie wskazać potencjał i możliwości wykorzystania tych treści i zasobów w nauczaniu.
Lekcje edukacji klimatycznej z Eko WikiPaczkami	Korzystając ze stworzonych przez nas zestawów narzędzi i pomocy edukacyjnych (patrz Cel 1 powyżej) będziemy prowadzić lekcje w wybranych szkołach podstawowych. Na podstawie lekcji powstanie zestaw scenariuszy, które udostępnimy szeroko dla wszystkich nauczycieli. Tematem lekcji będzie edukacja klimatyczna, a w obrębie tego tematu uczniowie będą korzystać z informacji z Wikipedii i podnosić kompetencje cyfrowe. Projekt realizowany we współpracy z firmą Interseroh.
Żywa tradycja w Wikipedii	Projekt finansowany przez UNESCO prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z nami. Projekt ma na celu udokumentowanie wymierających rzemiosł i tradycji ludowych. Nasz wkład to mentoring i przeszkolenie uczestników z obsługi Commons i umieszczania treści (zwłaszcza multimedialnych) w Wikipedii.
Stworzenie i złożenie wniosku grantowego w Erasmus+	Współpraca z Wikimedia Szwecja, Wikimedia Czechy i Wikimedia Słowacja. Będziemy wnioskować o środki na dalszy rozwój naszego kursu on-line (MOOC, patrz cel 1) oraz inne formy edukacji dorosłych.

Programy warunkowe

Program	Opis
Współpraca z bibliotekami	Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, tu m.in. kampanie #1lib1ref, w tym z bibliotekami uniwersyteckimi (BUP, BUŁ)
Projekty z uniwersytetami	Wiki UAM i Wiki na UŁ - kontynuacja
EtnoWiki Kurpie	Warsztaty i edyton, odbiorcy: regionalni bibliotekarze i regionaliści – historycy, koordynacja: Maria Weronika Kmoch, partner: Biblioteka w Kadzidle

Wzmocnienie postaw prospołecznych w społecznościach szkolnych i uniwersyteckich

Poprzez nasze działania chcemy promować, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, ideę otwartej wiedzy i wikipedystyczną postawę dzielenia się swoim czasem i wiedzą. Działania w tej sekcji mają na celu przyciągnięcie do Wikipedii nowych wolontariuszy.

Jak sprawdzimy, czy idziemy we właściwym kierunku?

Co najmniej 70 nowych aktywnych wikipedystów z grona uczniów i studentów

Programy

Program	Opis
WikiLiga Kół Naukowych UAM	Seria szkoleń i edytonopodobnych działań w ramach uczelnianych kół naukowych i samorządu studenckiego, pod okiem opiekunów ze społeczności Wikipedii. Projekt ma zaktywizować studentów i zaszczepić w nich pasję do dzielenia się wolną wiedzą. Projekt prowadzony we współpracy z UAM.
Warszawskie Śródmieście w Wikipedii	Spacer fotograficzny po śródmiejskich zabytkach dla uczniów zaprzyjaźnionej szkoły, połączony ze szkoleniem z obsługi Commons. Projekt realizowany we współpracy ze stowarzyszeniem KONARD (Komitet na rzecz Dzieci w Polsce) i Fundacją UFF (Uczymy Filmu i Fotografii).

Programy warunkowe

Program	Opis
cyfrowy wolontariat uczniowski	propozycja dla Kół Wolontariatu i nauczycieli przedmiotowych
wikiprojekty szkolne i akademickie	kontynuacja i nowe projekty
fundusz wsparcia projektów uczniowskich im. Jamnika z Tarnowa	wydzielony fundusz przeznaczony na wspieranie oddolnych działań uczennic i uczniów zaangażowanych w projekty Wikimedia, uproszczone małe wikigranty dla naszych najmłodszych wolontariuszy

Trwała obecność zaszczepionej wiedzy i narzędzi w programie i środowisku szkoły/uczelni

Programy

Program	Opis
Eko WikiPaczki - edukacja klimatyczna: lekcje pokazowe	wprowadzenie wyprodukowanych materiałów i zestawów edukacyjnych o edukacji klimatycznej do szkół podstawowych i średnich wraz z lekcjami pokazowymi.
Lekcje wideo o sztuce i historii sztuki dla klas 4–7	utworzenie i rozpowszechnienie oferty i materiałów edukacyjnych o plastyce/sztuce dla szkół, zawierającej wyprodukowane materiały wideo wraz z dodatkowymi zasobami do nauki

Programy warunkowe

Program	Opis
Projekty Wikimedia w liceach i szkołach podstawowych	Stałe (w formie spotkań, webinarów, networkingu itd.) przekazywanie środowisku szkolnemu informacji o wartości płynącej z realizacji projektów wikipediowych / dostarczania wiedzy o Wikipedii, wolnej wiedzy, wiarygodności źródeł. Wspieranie działań.
Lekcje wideo o sztuce jako element wikiedukacji muzealnej	oferta dla muzealnych Działów Edukacji, zawierająca otwarte zasoby GLAM jako wstępna faza planowanego pilotażu wikiedukacji muzealnej
Jednodniówka edukacyjna IV (temat: biblioteki)	IV edycja konferencji z tegoroczną propozycją tematu: biblioteki (podsumowanie dotychczasowych działań pro-bibliotecznych, prezentacja partnerów i dobrych praktyk) z jednoczesnym zadbaniem o dokumentację wydarzenia do dalszego wykorzystania

Pilotaż: EduWiki Centra w bibliotekach szkolnych

Gdzie jesteśmy teraz?

Często w szkołach postpandemicznych brakuje cyfrowych liderów, czyli osób, które mają wiedzę oraz kompetencje, by być dla grona pedagogicznego inspiratorem w poznawaniu cyfrowego świata, przewodnikiem po cyfrowym świecie.

Jak wynika z badań, m.in. „Lekcja:Enter”, wiele szkół nie przeszło pozytywnie procesu transformacji cyfrowej, nawet gdy zostały zmuszone do przejścia na nauczanie zdalne. Z ulgą przyjmują one fakt, że wracają do stacjonarnych zajęć. Nie widzą korzyści płynących z korzystania z cyfrowych treści czy narzędzi. Nie mają wiedzy dotyczącej mediów, reagowania na hejt, praw autorskich, prywatności czy ochrony wizerunku.

Co ma z tym wspólnego biblioteka szkolna?

W ciągu ostatnich 20 lat biblioteki publiczne przeszły metamorfozę. Zmieniły się w miejsca atrakcyjne zarówno pod względem wizualnym (przestrzeń), merytorycznym (przeszkolony personel) jak i technicznym (sprzęt). Stały się tzw. „trzecim miejscem” (pracą aktywności niezwiązanych z pracą ani z domem). Przejęły rolę wielu innych miejsc, oferując nie tylko wypożyczanie książek. W dzisiejszych bibliotekach publicznych dzieją się ciekawe inicjatywy dla społeczności lokalnych, a bibliotekarz to trochę animator kultury, animator społeczności, trochę trener-szkoleniowiec prowadzący szkolenia, przede wszystkim jednak to osoba obeznana z nowymi technologiami.

Jednak w wielu polskich bibliotekach szkolnych czas się zatrzymał. Są zaniedbane pod względem przestrzeni, kompetencji bibliotekarzy i bibliotekarek, oferty. Czas zacząć to zmieniać i to w taki sposób, by ze zmianą ściśle wiązała się działalność na rzecz celów Stowarzyszenia.

Planujemy stworzyć w szkolnych bibliotekach centra otwartości – miejsca zdobywania nowych kompetencji, poszukiwanie nowego paradygmatu dla rozwoju szkolnych bibliotek.

Zrekrutujemy bibliotekarzy i bibliotekarki szkolne, którzy staną się Ambasadorami Wikimediów, czyli Ambasadorami Otwartości w edukacji. Zostaną oni przeszkoleni i doposażeni w sprzęt potrzebny do prowadzenia działań. Planujemy objąć ich wsparciem przez cały czas trwania pilotażu, a także wspierać ich w podejmowaniu działań na rzecz ich społeczności szkolnych, lokalnych.

Wszystkim działaniom towarzyszyć będzie uważność na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych, udział w projektach Wikimedia Polska, lokalność, współpraca i dzielenie się wiedzą.

Przyszłość, do której dążymy

Powstanie 10 centrów otwartości
Przeszkolimy 20 trenerów, priorytetyzując pary szkolnych liderów, złożone z bibliotekarza i nauczyciela
Trenerzy przeszkolą 30 nauczycieli ze swoich szkół
Trenerzy zrealizują 10 projektów społecznych z udziałem w sumie 100 uczniów

Ewaluacja projektu w 2023

Ile klas w szkole / uczniów kontynuuje działania społeczne po zakończeniu pilotażu?
Ile osób (uczniów i nauczycieli) jest aktywnymi edytorami po zakończeniu pilotażu?

Planowane wydarzenia edukacyjne w 2022

EduWikiWeek – luty
Edyton w ramach (Nie)znane Kobiety w Wikipedii – marzec
Tydzień Otwartej Edukacji – marzec, Tydzień Otwartej Nauki
Wyjazdy terenowe "Żywa tradycja w Wikipedii" - marzec-październik
Instytut Wakacyjny - sierpień (projekt biblioteczny)
Jednodniówka edukacyjna IV – październik/listopad
Edytony edukacyjne i webinary/szkolenia - online i w terenie

⇐ Poprzednia strona

Następna strona ⇒